6 Şubat Depremi… Deprem yargılamalarının ceza bilançosu: Müteahhitlere ödül

Beton kalitesizliği, yeteriz personellik, eksik donanım, ruhsatsız kaçak katlar, kolon kesme ve yapı kontrollerinin yerine getirilmesi esas nedenler ortasında yer aldı.

AÇILAMAYAN SORUŞTURMALAR

Daha da derinlere inersek; Arıkan Otel’deki kolon-kiriş dizaynındaki yetersizlikler, Palmiye Sitesi’ndeki ruhsatsız tadilatlar, Burak Apartmanı’ndaki yumuşak kat tesiri onlarca canın yitirilmesine sebebiyet verdi. Örneğin, Fuat Koku Sitesi, Yağmur Apartmanı ve Selim Köse apartmanı üzere örneklerde, iddianame zelzeleden lakin 22 ay sonra hazırlanabildi. Davalarda alınan çelişkili kararlar, sanıkların tahliye olmasına neden oldu. Bilge Sitesi, Kırçuval Otel, Furkan ve Fazilet apartmanları gibi… Kontrollü hürlükle bırakılan sanıkların firari olması sanırım sarsıntının en ağır sonucuydu.

Soruşturması ilerleyen apartmanlar ortasında Hatay, Maraş ve Adıyaman’daki Rende Sitesi, Rana Apartmanı, Ilgım Apartmanı, Tukaç Apartmanı ve Akabe Sitesi’nde soruşturma ilerlemiyor ve hala soruşturma açılamadı. Maraş, Hatay, Gaziantep ve Malatya’daki Gülizar Apartmanı, Ebrar Sitesi, Pentapark ve Saitbey Sitesi için duruşmalar hala devam ediyor.

MÜTEAHHİDE ÖDÜL: YAKINLARINA HAK

Depremlerinin 2’nci yılında Kahramanmaraş’ta yıkılan Ebrar Sitesi ile ilgili gerçekleşen konut kurasında depremzedeleri öfkelendiren bir gelişme yaşandı. Depremzedeler, Ebrar Sitesi’ni yapan müteahhit Tevfik Tepebaşı ve yakınlarının hak sahibi olmasına reaksiyon gösterdi.

300 dolayında site sakinine konut verilmezken, yıkılan ve bin 400 şahsa mezar olan 22 bloklu Ebrar Sitesi mağdurları toplanarak bir açıklama yaptılar. Bin 400 bireye mezar olan Ebrar Sitesi mağdurlarından 924 hak sahibi vardı. Kura ile 588’i mesken sahibi olurken, hak arayan 300 kişi için gerekli bir açıklama yapılmadı.

EMSAL KARARLARDAN GÜZEL HAL İNDİRİMİNE

Türkiye’nin günlerce, aylarca kahrolduğu zelzele davalarında kimler ne ceza aldı?

Deprem davalarında müteahhitlere 8 ile 21 yıl 9 ay ortasında değişen cezalar verildi. Pek çok müteahhide “iyi hal indirimi” uygulandı ve birtakım sanıklar da beraat etti. Verilen kararlarda en büyük ceza Adana’daki Hasan Alpargün Apartmanı’nın müteahhidi Hasan Alpargün’e verildi. Alpargün, 62 defa müebbet ve 865 yıl mahpus cezası aldı.

Gaziantep’te 51 vatandaşımızın hayatını yitirdiği Furkan Apartmanı’nda 3 sanık vardı. “Delil yetersizliği” beraat münasebetleri oldu. Binanın giriş katında mağazası olan 3 patron apartmanın kolonunu kesmişlerdi. Verilen karara aileler isyan etti.

Depremin vurduğu bir öteki adresti 134 vatandaşımızın hayatını kaybettiği altı bloktan oluşan Ayşe-Mehmet Polat Sitesi… Dört bloğu yıkıldı. Gaziantep 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 17 Ocak 2025 günü gerçekleşen duruşmada karar çıktı ve müteahhit Mehmet Ertan Akay’a Akay’a “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına neden olma” hatasından 21 yıl 9 ay mahpus cezası verildi. Mimari projenin sahibi Altan Bayhan ise birebir suçlamadan ötürü 12 yıl mahpus cezası aldı. Mahkeme de iki sanığa da “iyi hal indirimi” uygulanmadı.

Osmaniye’deki Bilge Sitesi 105 vatandaşımızın vefatına sebep oldu. 6 kişi de yaralandı. 8 Ocak 2025 günü Osmaniye 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde İmar Müdürlüğünde vazife yapan eski MHP’li Osmaniye Belediye Başkanı Kadir Kara, o devir İmar Müdürlüğü’nde misyonlu Sevinç Ayşe Argun, fenni mesuller Ayhan Gedik ve Haluk Koç’a, “Bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olma” hatasından 21 yıl mahpus cezası verildi. Akabinde da Kadir Kara, Sevinç Ayşe Argun ve Haluk Koç tahliye edildi. Kadir Kara’nın daha evvelki devirde toplumsal medya hesabında tahliye kararı veren mahkeme başkanı ile fotoğrafı olduğu ortaya çıktı. Öbür sanıklar olan site müteahhitleri Mustafa İpek ve Faruk Pilge’ye ise “Basit taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” cürmünden 8 yıl mahpus cezası verildi ve iki sanık isimli denetim koşuluyla hür bırakıldı. Aileler kararı istinaf mahkemesine taşıdı.

Diyarbakır’daki Hisami Apartmanı 100 vatandaşımızın vefatına sebep oldu. 32 kişi de yaralandı. Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada müteahhitler Mehmet Ali Korkut ve Mehmet Meşe ile arsa sahipleri Nurettin Özcan ve Ahmet Özcan, “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatı ve yaralanmasına neden olma” cürmünden 17 yıl 6’şar ay mahpus cezasına çarptırıldı. Müteahhitlerden Mehmet Meşe sıhhat sıkıntıları olmasından ötürü tahliye edildi.

EN YÜKSEK CEZA: 62 DEFA MÜEBBET VE 856 YIL HAPİS

Adana’daki Hasan Alpargün Apartmanı 96 vatandaşımızın vefatına sebep oldu. Müteahhit Hasan Alpargün tıpkı gün KKTC’ye kaçtı ve yakalanarak Adana’ya geri getirildi. Alargün hafızalara ise gazetecilere verdiği “Mukadderat” cevabıyla kazındı. 96 vatandaşımız hayatını kaybetmişti ve ona nazaran bunun karşılığıydı, mukadderat. Alpargün 62 kere müebbet ve 856 yıl mahpus cezasına mahkûm edildi ve 6 Şubat davaları ortasındaki en yüksek cezayı alan kişi olarak da tarihe geçti.

Kahramanmaraş sarsıntısında hafızalara kazınan isimdi, Ebrar Sitesi Güvenç Apartmanı… 96 vatandaşımızın vefatına ve 3 kişinin de yaralanmasına sebep oldu. Müteahhit Ahmet Kara, 12 Aralık 2024 günü gerçekleşen Kahramanmaraş 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” hatasından 17 yıl 6 ay mahpus cezası aldı.

SİNCAN CEZAEVİNDE VEFAT

Diyarbakır’da yer alan Galeria Sitesi 89 vatandaşımızın öldüğü ve 22 vatandaşımızın da yaralandığı adresti. 22 Mart 2024 günü görülen duruşmada müteahhitler Sedat Eser, Mehmet Sevimli Yiğit, Şeyhmus Yiğit ile fenni mesul inşaat mühendisi Tevfik Demir’e, “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” cürmünden 17 yıl 6’şar ay mahpus cezası verildi. Müteahhit Sedat Eser, Sincan Cezaevi’nde rahatsızlanarak Ankara Etlik Kent Hastanesi’ne getirildi. 15 Ağustos 2024 günü hayatını kaybetti.

Adıyaman’daki Grand İsias Otel 72 vatandaşımızın hayatını kaybettiği pozisyondu. Ortalarında KKTC’li öğrencilerin ve cins rehberinin de bulunduğu otel için öğrencilerin aileleri 17 Nisan 2024 günü Ankara’ya geldi. Aileler, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile görüştü ve sanıkların “olası kasttan” ceza alması gerektiğini savundular. Davada, otelin sahibi Ahmet Bozkurt’a “bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden 18 yıl 5 ay 7 gün mahpus cezası aldı. Mimar Fazilet Yıldız 18 yıl 5 ay 7 gün, Mehmet Fatih Bozkurt 17 yıl 4 ay 28 gün, fenni mesul Hasan Aslan 16 yıl 4 ay 20 gün, fenni mesul Halil Bağcı 7 yıl 16 ay, inşaat mühendisi Mehmet Göncüoğlu da 7 yıl 16 ay ceza aldı. Heyet sanıklar için “iyi hal indirimi” uygularken, sanıklardan Bilge Açık, Efe Bozkurt, Seda Zeren, Şule Özbek ve Ulviye Bozkurt’un beraatine karar verdi.

Kahramanmaraş’taki Güneşli Kocabaş Sitesi’nin 7’nci bloğunda meydana gelen yıkımda 69 vatandaşımız hayatını kaybetti. 11 Ekim 2024 günü görülen dava için Kahramanmaraş 2. Ağır Ceza Mahkemesi binayı yapan şirketin ortaklarından Ökkeş Say, Ökkeş Kır, statik proje müellifi Ali Taş’a, “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden 14 yıl 5 ay 10 gün, şantiye şefleri Abdullah Üren ve Kerim Sönmez, statik proje ve uygulama denetçisi Abdulkadir Tatar, yapı kontrol firması yetkilisi Mücahit Kar ve yapı kontrol firmasında denetçilik yapan Tebernuş Özyurt’a ise “Taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden 12 yıl 2 ay 20 gün mahpus cezası verildi. Binayı yapan şirketin ortaklarından Ahmet Say ise beraat etti.

Diyarbakır’daki Yoldaş Apartmanı 60 vatandaşımızın hayatını kaybetmesine ve 9 kişinin de yaralanmasına neden oldu. Binanın müteahhidi Sadullah Yoldaş 16 yıl 3 ay mahpus cezasına çarptırıldı.

CEZADA İNDİRİMLER, FİRAR EDENLER

Gaziantep’teki Furkan Apartmanı imdat çığlıklarının yükseldiği bir başka adresti. 51 kişinin hayatına mal olan yıkım için 19 Temmuz 2024 günü gerçekleşen davada Nizip Ağır Ceza Mahkemesi fenni mesul Yılmaz Şahin Yurtyapan’a “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” cürmünden 20 yıl mahpus cezası verildi. Heyet, sanık Yurtyapan’a verilen cezada “indirim” uygulayarak 16 yıl 8 aya çevirdi. Furkan Apartmanı’nın yıkılmasıyla ilgili sanıklardan, apartmanın altındaki mobilya mağazası sahipleri Faik Öğüt, Eyüp Öğüt, Nejdet Alpay “delil yetersizliği” nedeniyle beraat etti. Müteahhitler Abdullah İhtilal Sever ve Hasan Hüseyin Sever ise firar etti.

Kahramanmaraş’taki Melike Hanım Apartmanı’nın yıkılmasıyla 49 vatandaşımız hayatını yitirdi. 10 Ocak 2025 günü Kahramanmaraş 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında projenin fenni mesulü Sıtkı Okumuş, “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına neden olma” hatasından 12 yıl 2 ay 20 gün mahpus cezası aldı. Yerin sahibi Adnan Bektaşoğlu ise beraat etti.

Kahramanmaraş’ta yer alan Serdarbey Apartmanı’nda 48 vatandaşımız hayatını kaybetti. Müteahhit Ali Serdar Kazancı’ya, “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin mevti ve yaralanmasına neden olma” hatasıyla 13 yıl 4 ay mahpus cezası verildi.

Gaziantep’teki Emek Apartmanı’nda 38 vatandaşımız hayatını yitirdi. AKP Nurdağı Belediye Başkanı ve aynı zamanda müteahhit Ökkeş Kavak’ın dahil olduğu 5 sanığa “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden 16 yıl 3 ay mahpus cezası verildi. Öteki iki sanığa da tıpkı hatadan 7 yıl 6 ay mahpus cezasına hükmedildi.

38 kişinin vefatına sebebiyet veren Dündar Apartmanı ise Diyarbakır’da yer alıyordu. 20 Mayıs 2024 günü gerçekleşen karar duruşmasında, Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi müteahhitler İlhami Dündar ve Sercan Erbey hakkında “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden 13 yıl 4’er ay mahpus cezasına hükmetti. Seydo Bozkaya isimli arsa sahibi ise beraat etti.

Şanlıurfa’daki Osman Ağan Apartmanı’nda 34 vatandaşımız hayatını kaybetti. 22 Şubat 2024 günü Şanlıurfa 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında müteahhit Müslüm Demir’e, “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” cürmünden 21 yıl 9 ay mahpus cezası verildi. Karar “indirim” uygulanarak 18 yıl 1 ay 15 güne çevrildi.

19 vatandaşımızın hayatını kaybettiği Kahramanmaraş’taki Damla Apartmanı için karar 28 Haziran 2024 günü verildi. Fenni mesul Yusuf D.’nin “Taksirle birden fazla kişinin vefatına neden olma” cürmünden 8 yıl 10 ay 20 gün, statik proje müellifi Güngör Ç.’ye de tıpkı kabahatten 10 yıl mahpus cezası verildi.

ADALET BEKLEYİŞİ

14 kişinin ömrüne son veren Kahramanmaraş’taki Arıkan Oteli için karar davası 13 Aralık 2025 günü gerçekleşti. Yapı sahibi Adnan Arıkan “Taksirle mevte ve yaralanmaya neden olma” kabahatinden 9 yıl 5 ay 10 gün mahpus cezası alırken, statik proje müellifi Osman Polat Yalçın’a ise 7 yıl 9 ay 10 gün mahpus cezası verildi. Mimari proje müellifi Ahmet Şekkeli için ise cezai ehliyeti olmadığı gerekçesiyle beraat kararı verildi.

Adaletin tam manasıyla sağlanması, sadece depremzedeler için değil tüm toplum için büyük ehemmiyet taşıyor.

Pınar Saraçoğlu