Esnaf dert yandı… Çevrimiçi komisyon vurgunu
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yayımlanan “Son Devir Yiyecek Hizmetleri Kesimi Fiyatlama Gelişmeleri” başlıklı tahlilde, yiyecek-içecek hizmeti sunan işletmelerdeki fiyat artışlarının maliyetlerin üzerinde gerçekleştiği tabir edildi. Raporda, 2023 yılı sonrasında dalda gözlenen fiyat artışlarının, besin, akaryakıt ve fiyat üzere temel maliyet kalemlerindeki yükselişle tam olarak açıklanamadığına dikkat çekildi.
Aydınlık gazetesinin haberine nazaran, kesim temsilcileri ve işletme sahipleri artan fiyatların gerisinde çevrimiçi sipariş platformlarının aldığı yüksek kurul, POS aygıtı kullanım maliyetleri, KDV oranları, kira artışları ve sigorta primleri olduğunu vurguladı.
İzmir Lokantacılar ve Gazinocular Esnaf Odası Başkanı Doğan Kılıç, çalışmanın masa başında hazırlandığını belirterek, yılbaşından bu yana 60 işletmenin kepenk kapattığını söyledi.
ESNAFIN ÇIKARI KOMİTEYE GİDİYOR
Doğan Kılıç, internet üzerinden siparişlerin ve POS aygıtı kullanımlarının yaygınlaştığını hatırlatarak, bu hizmetlerin yüksek komite oranları nedeniyle esnafı kâr edemez hale getirdiğini söyledi. Çevrimiçi sipariş platformlarının yüzde 46, POS aygıtlarının ise yüzde 5 oranında kurul aldığını belirten Kılıç, “Bu kurullardan sonra bir lokantacı nasıl para kazanabilir?” dedi.
Kılıç, kelamlarına ise şöyle devam etti:
“Çevrimiçi sipariş siteleri ve POS aygıtları, satış bedelinden önemli bir kurul alıyor. Örneğin, bir lokantacı kuru fasulye ve pilav sattığında, bunun yüzde 46’sını sipariş platformuna, yüzde 5’ini kredi kartı komitesine, yüzde 10’unu ise KDV’ye veriyor. Bu durumda esnafa çıkar kalmıyor. Birtakım işletmeler fahiş kâr elde ediyor olabilir fakat mahallelerdeki küçük esnaf hayatta kalma çabası veriyor”
KİRA ARTIŞLARI DENETİM EDİLEMİYOR
Kılıç, esnafın karşılaştığı bir öteki sorunun kira artışları olduğunu tabir ederek, şunları söyledi: “TÜİK’in açıkladığı yüzde 60’lık kira artışı hududuna kimse uymuyor. Dükkan sahipleri yüzde 100’e varan artırımlar talep ediyor. Yıllardır birebir yerde işletme yapan esnaf, bu durumu kabullenmek zorunda kalıyor zira öteki bir yere taşınmak daha büyük ziyan manasına geliyor”
