Assos’ta 1800 yıllık anıt mezar: Kime ait çıktı

Assos Antik Kenti’nde 1881-1883 yıllarındaki birinci bilimsel kazıların akabinde 1981’de tekrar başlayan çalışmalar, kesintisiz devam ediyor.

Antik Çağ’da “Troas” olarak isimlendirilen bölgenin güney kıyısında, Midilli Adası’nın karşısındaki volkanik bir zirvenin doruğu ve yamaçlarında kurulan kent, asırlar boyunca çeşitli medeniyetlere mesken sahipliği yaptı.

1981’DEN BERİ ÇALIŞMA YÜRÜTÜLÜYOR

Çağlar boyunca kıymetli bir liman kenti olan Assos, kalıntıları ve doğasıyla her yıl çok sayıda turist çekiyor.

Assos’ta Türk bilim adamları tarafından 1981’den bu yana yürütülen hafriyatlarda 44. dönem tamamlandı.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi ve Assos Hafriyat Heyeti Lideri Prof. Dr. Nurettin Arslan, Kültür ve Turizm Bakanlığı desteği ve İÇDAŞ’ın ana sponsorluğunda hafriyata devam ettiklerini söyledi.

Arslan, hafriyat döneminde antik kentte ve akropoliste (antik kentlerin yanında hisar ve çeşitli yapıların yapıldığı zirvelik bölgelere verilen ad) yeni bulgulara ulaştıklarını anlattı.

MOZAİK ORTAYA ÇIKARILDI

Bunlardan birinin geçen yıllarda başlanan ve hala devam eden batı sur duvarının kenarındaki han yapısı olduğunu belirten Arslan, “Burada da yeni yerler ortaya çıkarılmaya devam ediliyor ancak bunun dışında bilhassa Kültür ve Turizm Bakanlığımızca başlatılan ‘Geleceğe Miras Projesi’ kapsamında sergilenmesi düşünülen ve bir modülü gün yüzüne çıkarılmış olan mozaikli yapıda çalışmalar tamamlandı. Hafriyatlar sonrasında Helenistik periyoda ilişkin olan mozaiğin büsbütün sağlam olarak günümüze kadar korunduğunu gördük. Mozaik, çokgen taşlarla yapılmış, polygonal (çokgen) ismini verdiğimiz taşlarla üç renkli bitkisel ve geometrik motiflerden oluşuyor.” diye konuştu.

2200 YILLIK BULUŞ

Bu cins örneklerin Anadolu’da küçük modüller halinde bulunduğuna işaret eden Nurettin Arslan, şöyle devam etti:

“Özellikle Makedonya’da ve Yunanistan’da kimi kentlerde sağlam örnekler var. Assos’ta bulunan bu yeni mozaik, şu andaki iddialarımıza nazaran 2200 yıllık. Bu nedenle de aslında Anadolu’da bulunan Helenistik periyoda ilişkin polygonal tesseralı (farklı renklerden oluşabilen mozaiklerdeki fotoğraf tesirini artırmak için kullanılan taş, cam yahut mermer parçalar) birinci mozaiklerden bir adedinin olduğunu söyleyebiliriz…”

“BÜYÜK BİR ŞANS”

“Bu yapının Helenistik periyotta olasılıkla bir gymnasium (cimnastik salonu) olarak kullanıldığını lakin son kullanım süreci olan Bizans periyodunda konut alanına dönüştürüldüğünü, bu alanın kullanıma karşın mozaiklerin hiç bozulmadan bugüne ulaşmasının aslında büyük bir talih olduğunu söyleyebiliriz.”

1800 YILLIK ANIT MEZAR

Prof. Dr. Arslan, diğer hafriyat alanının ise agoranın doğu kısmı olduğunu söyledi.

Kendilerinden evvelki araştırmacıların bir “çeşme yapısı” olarak isimlendirilen yapıyı kazdıklarını lisana getiren Arslan, “Bunda da çalışmalar tamamlanıp sona erdirildi. Hafriyatlar sonrasında aslında kelamını ettiğimiz hayli büyük abidevi yapının bir çeşme değil, Assos’taki kıymetli ailelerinden birine ilişkin bir mezar anıtı ya da heroon dediğimiz 1800 yıllık bir anıt mezar olduğu ortaya çıktı…”

“Assos’ta, güney stoanın (üstü kapalı, sütunlu galeri) batı kenarında iki kardeşe ilişkin bir mezar anıtını biliyoruz. Ortaya çıkarılan mezarın Roma devrinde kentte ileri gelen bir aileye ilişkin bir heroon, yani anıt mezar olduğunu söyleyebiliriz.” tabirini kullandı.