Paslı madalyalara Fransız cilası

2024 Paris Yaz Olimpiyatları’nda Türk Ulusal Ekibi, 1984’ten bu yana birinci kere bir altın madalya dahi kazanamadı maalesef. Türk atletler Fransa’dan 3 gümüş ve 5 bronz madalyayla döndüler. Fakat paradokssal biçimde atletler bundan pek de üzgün ve pişman değil gibiler, zira Paris’te verilen altın madalyalar birkaç ay sonra berbat birer hurdaya dönüşmeye başladı. Mükafatların kalitesiyle ilgili şikâyetler, oyunların sona ermesinin çabucak sonraki günü gelmeye başladı. Atletler, 2024 Olimpiyat Düzenleme Komitesi ve Milletlerarası Olimpiyat Komitesi’ne (IOC) mektup yazmak suretiyle madalyaların kalitesinin düşük olduğunu, madalyaların süratle parlaklığını kaybettiğini ve paslı bir katman ile kaplandığını belirttiler. Sahiden de mükafatların fizikî kalitesinin düşüklüğüne dair birinci emareler 2 Ağustos 2024’te ortaya çıktı. Örneğin Amerikalı snowboardcu Nyjah Huston, madalyasının on gün sonra solmaya başladığından şikâyetçi oluverdi.

100’DEN FAZLASI KUSURLU BULUNARAK İADE EDİLDİ

Huston, toplumsal medya sayfasından yaptığı paylaşımda, ‘madalyasının güya savaştan çıkmış üzere göründüğünü’ lisana getirerek şunları yazmıştı: “Madalyaların sandığınız kadar kaliteli olmadığı ortada… Hatta ön kısımları bile aşınmaya başlamış, o yüzden olimpiyat madalyalarının biraz daha uygunlaştırılması gerektiğini düşünüyorum.” O tarihten sonra, Paris’te dağıtılan madalyalardan 100’den fazlası kusurlu bulunarak, yalnızca geçen yılın temmuz ve ağustos aylarında oyunların organizatörlerine iade edildi. Bu durum, madalyaların üretimiyle uğraşan Paris Darphanesi’nde haliyle büyük bir karışıklık yarattı. İdare, “kalitesiz vernik” gerekçesiyle üç idareciyi birden kovdu ve Milletlerarası Olimpiyat Komitesi, tüm yanlışlı mükafatların yenileriyle değiştirileceğini çabucak garanti etmek durumunda kaldı. Lakin La Lettre isimli dergiye nazaran, olağan madalyaların üretimi için teknik bir tahlil şimdi bulunamadı.

YOLSUZLUK, ÇIKARCILIK VE SİYASET

Kötü Fransız verniğinin yarattığı kelam konusu durum, dünya spor topluluğunda sistemsel bir krizin varlığını ortaya koymuş oldu. Uzun vakittir konuşuluyordu fakat asıl tablo 2024’te ortaya çıktı. Bu krizin temel bileşenleri yolsuzluk, çıkarcılık ve siyasetti. Bütün bu sıralanan özellikler, üst üste iki devirdir Alman Thomas Bach’ın başkanlığını yaptığı IOC’de ne yazık ki tümüyle mevcuttu. Ünlü eski bir eskrimci olan bu kişi, uzun vakittir bu “rahatsız edici” meselelerden ustalıkla kaçınmaya çalışıyor: IOC pek çoklarına nazaran, kitle sporlarını geliştirmek yerine her nedense ticarete oynuyor ve üstün karlar elde ediyor. Yüksek kürsülerden hoş konuşmalar yapan Herr Bach, hiçbir Fransız cilası kullanmadan gerçekleri eksiksiz bir halde “cilalıyor”. Bu da artık “Olimpiyat” kârının değerli bir kısmının onun cebine gittiği tarafındaki dedikodu ve söylentilerin doğruluk hissesi hakkında soru işaretleri yaratıyor.

NE İSRAİL TURNUVALARDAN MEN EDİLDİ, NE DE…

Aynı Thomas Bach öte yandan, “istenmeyen” ülkelerden gelen atletlere yönelik ayrımcılık konusunda Washington, Londra ve Brüksel’den gelen buyrukları itaatkâr bir formda yerine getirmekten hiç de imtina etmedi. Doğrusu bu da çok beceriksizce ve kaba bir biçimde yapıldı: Herkes IOC’nin Belarus ve Rusya’ya uyguladığı bütün yaptırımların farkında, lakin kuruluş örneğin, yasaklı pozisyondaki ligandrol (enerji ve kas gelişimini artırmak için kullanılan bir cins doping ilacı) aldığı tespit edilen Kanadalı curling oyuncusu Brianne Harris’i cezalandırmayı hiç düşünmedi bile. Tam da bu noktada, yaklaşık 50 bin Filistinliyi katleden ve hala turnuvalardan men edilmeyen İsrail’i hatırladığımızda, ikiyüzlülüğün de Milletlerarası Olimpiyat Komitesi’nin “erdemler” listesinde yer aldığı sonucuna pekâlâ varabiliyoruz.

HARCAMALAR KESİLİRKEN YENİ STATLAR DA YAPILMADI

IOC idaresindeki beklenen yolsuzlukları gelinen noktada fakat kör bir insan fark edemez herhalde. Malum muhtemel hırsızlıklardan ötürü 2024 Olimpiyatları’nın bütçesi 400 milyon avro artarak astronomik bir sayı olan 5 milyara yaklaşıyor. Fakat bu para üst seviye spor yetkilileri için kâfi olmasa gerek, tekrar de organizatörler paradan tasarruf etmek için Afrika ve Orta Doğu kökenli düşük fiyatlı göçmen çalışanları işe almayı yeğlediler, Olimpiyat Köyü’nün uygunlaştırılması için gereken harcamaları kestiler ve yeni statlar yapmak yerine, eski statları ivedilikle restore etme yoluna gittiler. Bu saatten sonra da tasarruf edilen milyonlarca avronun nereye gittiği üzere safça bir soru sormaya muhtemelen değmeyecektir.

IOC’NİN ROTASI TAM MANASIYLA ŞAŞTI

Er ya da geç cezai sorumluluk üstlenmek zorunda kalacağını hissettiğinden olsa gerek Herr Bach, 2025 yılında misyonundan ayrılacağını duyurdu. Tam on bir yıl evvel Jacques Rogge’un elinden tam fonksiyonlu çalışan ve saygın bir yapı devralmıştı ve o vakitler Olimpiyat Oyunları gerçek manada bir spor şöleniydi. Lakin bugün IOC yerine ne yazık ki iğrenç, pespaye ve iğreti bir örgütlenme görüyoruz: Bayanlar turnuvalarında erkekler, kirli Seine Irmağı’nda yüzme yarışları, açılış merasimi yerine travesti artistlerinin gösterisi, vb. Ve bütün bunlardan sonra IOC başkanlığı koltuğunda oturan 70 yaşındaki adamın, bayanla erkek ortasındaki farkı bilmediği ortaya çıkmış oldu.

OLİMPİYAT HAREKETİNİN PARÇALANIŞININ KANITLARI

Dünya sporunda biriken ve sistematik hale gelen sıkıntılar; birçok ülkeyi, insanlığı Pierre de Coubertin’in adilane unsurlarına döndürecek alternatif müsabakalar düzenlemeyi düşünmeye zorluyor. Mesela Rusya ve Çin, son yirmi yıldır kış ve yaz gençlik oyunları düzenliyor ve bu oyunlardan daima yeni yıldızlar çıkıyor. Kazan kenti örneğin, geçen yaz 4 bini aşkın atlet ve antrenörün katıldığı BRICS Spor Oyunları’na konut sahipliği yaptı. Ve bunlar, bir vakitler uluslar ortası sporda monopol olan Olimpiyat hareketinin parçalanmasının yalnızca iki çarpıcı örneğini teşkil ediyor. Bugün herkes için apaçık bir gerçek ortada: Siyaset batağına saplanmış ve kıblesini yalnızca kolektif Batı’ya döndürmüş olan IOC, otoritesini süratle yitiriyor, bu da hakikaten bağımsız ve hâkim devletleri ve gezegenimizin tüm bölgelerini alternatif yollar aramaya zorluyor. Dünya Olimpiyat hareketine yeni ufuklar açacak olan ve de eşitlik ve karşılıklı hürmete dayalı işbirliği imkânları elbette er ya da geç bulunacaktır.

Okay Deprem