Cumhuriyet’ in Kuruluş Kararı’nın verildiği yemeğin filmi ekranda: Son Akşam Yemeği
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. Yıl dönümünde vizyona giren “Son Akşam Yemeği”, cumhuriyetin ilanının bir gün öncesinde Çankaya Köşkü’nde verilen akşam yemeğini bahis eden “Son Akşam Yemeği” sineması Salı akşamı NOW TV’de ekrana gelecek.
Yönetmenliğini Levent Onan’ın üstlendiği, oyuncu takımında Engin Şenkan, Onur Tuna ve Azra Aksu’nun yer aldığı “Son Akşam Yemeği” sineması, Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşunun 100. Yıldönümünde vizyona girmişti.
Filmde, 28 Ekim 1923’te Çankaya Köşkü’nde ülkenin yazgısını değiştirecek kararlara imza atılmak üzeredir. Akşam verilecek yemek için mutfakta hummalı hazırlık devam ederken, köşkün yaşlı yamağı Ahir’e köyden bir ziyaretçi gelir. Çankaya Köşkü’nün üst katında yeni bir idare formuna geçiş tartışılıyordur ve sonraki gün cumhuriyet ilan edilecektir. Köşkün mutfağında ise aşçıdan yamağa tüm çalışanlar hüzün ve memnunluk dolu bu yirmi dört saate şahitlik edecektir.
FİLMDEKİ SOFRA AYRINTISI
Film için hazırlanan özel menüde hünkar tarhana çorbası, marmarina, saray kebabı ve helva-i hakani yer alıyor. Sinemanın çekildiği devirde hazırlıklar ile ilgili Anadolu Ajansı’nda çıkan haberde ( 23.10 2023) “İstanbul Topkapı Üniversitesi Şişli Yerleşkesi Yöneticisi Ali Osman Taşlıca, Kanyon AVM’deki Memleketler arası Servis ve Lezzet Akademisi’nde (USLA) hazırlanan menüye ait, AA muhabirine açıklamada, “Son Akşam Yemeği” sinemasında konusu geçen yemeğin birebirini özel gösterimle birlikte hazırladıklarına işaret ederek, “O devrin tıpkı tadını, birebir tabaklamayı çalıştık. Tıpkı masayı oluşturamadık fakat yansıtabileceğimiz bütün ögeleri kullandık.” tabirini kullandı” diye yazıyor.
O AKŞAM NE OLMUŞTU
Bu toplantıda başvekil Fethi Okyar’ın istifası karara bağlandı. O akşam Latife Hanım da konukları ağırlamak üzere çalışıyordu. Yemekler hazırlanıyordu. Mustafa Kemal arkadaşlarına, yemekten sonra anayasanın kimi hususları üzerinde çalışacağını bildirmiş, yeni lider adayı olduğu söylenen İsmet Paşa’yı da bu çalışmaya davet etmişti.
Sofrada seçim heyecanı vardı, herkes birbirine bakıyor bir şeyler anlatıyordu. Mustafa Kemal tam o anda yavaşça tabağına vurdu: ‘Beyler!’ dedi. O da heyecanlıydı, kaşları çatılmış, lakin gözlerinde güleç bir söz ile arkadaşlarına bakıyordu.
Yemek salonu bir an sessizleşti. ‘Efendiler, yarın Cumhuriyet’i ilân edeceğiz!’ Gazi Mustafa Kemal herkesin yüzüne bakarak durumu denetim ediyordu. Sofradakiler hem o anın heyecanı hem de Gazi’nin kararlığı sonucunda kalakalmıştı. Daha sonra büyük bir sevinç yaşandı. Mustafa Kemal uygun bir mühlet bekledikten sonra açıklamasına devam etti: ‘Türkiye Devleti’nin hükümet hali Cumhuriyet’tir. Bunu Anayasa’mıza yarınki Meclis toplantısında koyduracağız. Hazırlıklarımızı bir defa daha gözden geçirmemiz lazım.’ İsmet Paşa ve Mustafa Kemal sabah ezanına kadar çalışmalarını sürdürdü. İsmet Paşa da Çankaya Köşkü’nde istirahat etti.
İsmet Paşa, Ali Fuat Paşa, Halit Paşa, Kemalettin Sami Bey’in de yer aldığı gecenin detayları Nutuk’ta şöyle tabir edildi:
” …Gece olmuştu Çankaya’ya gitmek üzere Meclis binasından ayrılırken, koridorlarda beni beklemekte olan Kemâlettin Sami ve Hâlit Paşa’lara rastladım.orada beklediklerini anlayınca, akşam yemeğine gelmelerini, Millî Savunma Bakanı Kâzım Paşa vasıtasıyla kendilerine bildirdim. İsmet Paşa ile Kâzım Paşa’ya ve Fethi Bey’e de Çankaya’ya benimle birlikte gelmelerini söyledim. Çankaya’ya gittiğim vakit, orada, beni görmek üzere gelmiş bulunan Rize Milletvekili Fuat, Afyonkarahisar Milletvekili Ruşen Eşref Bey’lerle karşılaştım. Onları da yemeğe alıkoydum.
Orada bulunan arkadaşlar, derhal fikrime katıldılar. Yemeği bıraktık. O dakikadan itibaren, nasıl hareket edileceği konusunda kısa bir program yaparak arkadaşları görevlendirdim. Ali Fuat Paşa Ankara’dan hareket ederken bunların Ankara’ya geldiklerini o günkü gazetede ‘Bir uğurlama ve bir karşılama’ başlığı altında okumuştum. Daha kendileriyle görüşmemiştim. Benimle konuşmak üzere geç vakte kadar
Efendiler, görüyorsunuz ki, Cumhuriyet ilânına karar vermek için Ankara’da bulunan bütün arkadaşlarımı davet ederek onlarla görüşüp tartışmaya asla gerek ve gereksinim görmedim. Zira onların da aslında ve doğal olarak benim üzere düşündüklerinden kuşku etmiyordum. Halbuki, o sırada Ankara’da bulunmayan birtakım bireyler, yetkileri olmadığı halde, kendilerine haber verilmeden, fikir ve istekleri alınmadan Cumhuriyetin ilân edilmiş olmasını bize gücenme ve bizden ayrılma sebebi saydılar.”
