Ankara’da hazırlık başladı… Google’a soğuk duş

Google’ın yaklaşık 7 ay evvel yayınladığı algoritma güncellemesinin tesirlerine reaksiyonlar sürüyor. Son olarak Gazete Duvar Google’daki güncelleme nedeniyle yayını durdurduğunu açıkladı. Bir günde yüzde 90 düşüşlerle karşılaşan İnternet medyası isyan etti. Geçtiğimiz günlerde Odatv’den Haber Koordinatörü Hazar Şahsuvar’ın sorularına cevap veren Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, güncellemeye ait “Şimdi, öncelikle şunu belirtmek gerekiyor: Google, Türkiye’de içerik ve yer sağlayıcı olarak faaliyet gösteriyor ve bizim mevzuatımıza tabi. Yani, ülkemizde faaliyet gösterirken sorumlulukları mevcut ve bu sorumlulukların sonuçlarını da dikkate almak zorunda.” dedi. Uraloğlu’nun açıklamasının akabinde Ankara’dan birinci atak geldi.

Hükümet, ABD merkezli dev firmalara yeni sınırlamalar getirmeye hazırlanıyor. Yakında Meclis’e sunulması beklenen yasa teklifi, teknoloji devlerini köşeye sıkıştıracak kıymetli yaptırımlar içeriyor. Bu tıp düzenlemelere daha evvel sert reaksiyon veren Trump idaresinin hali ise merak konusu.

İKTİDAR KAYNAKLARI ABD’Lİ AJANSA AÇIKLADI

ABD’li finans ajansı Bloomberg’ten Fırat Kozok’a konuşan üst seviye Türk yetkililer, yakında meclise sunulması beklenen tasarının Google, Meta ve Amazon üzere teknoloji şirketlerinin arama motorlarında, uygulama mağazalarında ya da pazar yerlerinde kendi hizmetlerini tercih etmelerini engelleyeceğini belirtti.

Tasarı Rekabet Kurumu ile işbirliği içinde hazırlandı. İsmini açıklamayan yetkililer, yasağa uyulmaması halinde bir şirketin yıllık gelirinin yüzde 10’una kadar para cezasına çarptırılabileceğini de kelamlarına ekledi.

Bu tasarıya nazaran, Google üzere arama motorları, arama sonuçlarında kendi hizmetlerini yahut eserlerini (Youtube gibi) rakiplerine nazaran daha üst sıralarda göstermeyecek.

Apple’ınki üzere kapalı ekosistemler, kullanıcıların kendi platformları dışından üçüncü taraf uygulamaları yüklemelerine müsaade vermek zorunda olacak.

iPhone ve iPad’lere App Store dışından indirme yapılmasına müsaade verilmesi gerekecek. Yahut Apple Music üzere hizmetlerini öbür rakip müzik platformlarından daha görünür kılmaktan kaçınmak zorunda kalacak.

Amazon gibisi e-ticaret platformları da kendi sattıkları eserleri yahut kendi markalarını, üçüncü taraf satıcılardan daha avantajlı bir pozisyona yerleştiremeyecek.

Buna ek olarak, teknoloji firmalarının uygulama geliştiriciler, reklamcılar ve satıcılara hizmet kapsamı, performans ve fiyatlandırma hakkında net bilgiler sunması mecburî olacak.

Teklifin son hali ise önümüzdeki periyotta netlik kazanacak.

TEKNOLOJİ DEVLERİNE AÇILAN SORUŞTURMALAR

Geçmişte Google ve Meta üzere şirketlere de değerli cezai yaptırımlar uygulanmıştı. Türkiye Google’a 5 farklı soruşturmada yaklaşık 4 milyar TL ceza kesmiş, Meta’ya da birebir biçimde Threads ve Instagram üzerinden ceza ve çeşitli yaptırımlar uygulamıştı.

Amazon ve Apple hakkında Rekabet Kurumu’nun açtığı ve halihazırda devam eden çeşitli soruşturmalar var.

ABD KIZABİLİR

Hükûmetin bu atağı, dijital düzenlemeler konusunda ABD ve AB ortasındaki tansiyonun arttığı bir periyotta geliyor.

AB’nin Mayıs 2023’te yürürlüğe giren Dijital Piyasalar Yasası (DMA), büyük teknoloji şirketlerine rekabeti engelleyici uygulamalardan kaçınma mecburiliği getiriyor. Türkiye’nin bu yasaya paralel bir düzenleme hazırlaması, ülkenin ABD ile ticari alakalarını zorlayabilir.

ABD Başkanı Donald Trump, AB’nin DMA düzenlemesini Amerikan teknoloji firmalarını maksat alan “yurt dışı haraç kesme” olarak nitelendirmiş ve buna karşılık olarak gümrük tarifeleri getirme tehdidinde bulunmuştu. Türkiye’nin yeni yasa teklifi, ABD ile benzeri bir tansiyon yaşama riskini bulunduruyor.