ABD çıktı İngiltere girdi: Irak’ta petrol savaşları
Suriye’de Beşar Esad’ın devrilmesinin akabinde herkes, HTŞ güçlerinin ardında kim olduğunun ve ‘ne oluyor’ sorusunun cevabını arıyordu. İsrail Suriye’yi işgale başlarken İngiltere’nin bölgedeki rolüne Odatv dikkat çekmişti.
İşte o haber:
Ekonomim müellifi Zeynep Gürcanlı da bugünkü “İngiltere, Irak’a geri dönüyor” başlıklı yazısında İngiltere’nin Orta Doğu’daki varlığa değindi.
Gürcanlı şunları yazdı:
İNGİLİZ ÜSSÜ
“İngiltere, 1930’larda terkettiği Irak’a geri dönüyor. Hem de ne dönüş;
Musul, Kerkük ve Erbil’in tam ortasına, tüm bu kent merkezlerinin her birine yaklaşık 100 kilometre uzaklıktaki Gayyara’ya İngiliz askeri üssü kuruluyor.
İngiltere, Irak hükümetiyle “IŞİD’le mücadele” altında zati askeri işbirliğinin yolunu açmıştı. IŞİD’in Irak topraklarından sökülmesinin akabinde ise, Bağdat ile Londra ortasında “ikili güvenlik ve stratejik paydaşlık anlaşması” imzalandı. Artık İngiltere, bu muahedeyi temel alarak, Gayyara’da kapsamlı bir üs kuruyor.
Aslında ABD’nin boşaltmaya başladığı Irak’a tek giren “müttefik” İngiltere de değil; Petrol zenginliğine karşın siyasi istikrarsızlık nedeniyle halkı fakirlik içinde yaşayan Irak’ta, savunma problemi de kompartmanlara ayrılıp, çeşitli Batılı müttefiklere “emanet edimekte”; İngiltere üs kurarken, Fransa Irak’ın radar sistemlerinin denetimini, Güney Kore hava savunma sistemlerini, ABD ise hava alanı denetimini üstlenmiş durumdalar.
PETROL SAVAŞLARI
Bitmedi;
İngiltere yalnızca Irak’ın en kritik bölgesinde üs sahibi olmakla kalmıyor, Kerkük petrolleri de İngiliz BP şirketine emanet ediliyor. BP’nin Kerkük’teki doğalgaz ve petrol alanlarını işletmesine ait milyarlarca dolarlık mutabakatın bu ay içinde imzalanması bekleniyor.
Irak petrol Bakanı Hayan Abdül-Gani, BP şirketiyle Kerkük petrolleri için yapılacak mutabakatın, daha evvel Fransız Total şirketiyle Basra petrolleri için imzalanan mutabakattan “daha geniş kapsamlı” olacağını açıkladı. Irak hükümetinin Total güç ile imzaladığı Basra petrollerinin işletilmesine ait mutabakat 27 milyar dolarlıktı.
İmzalanacak yeni mutabakat ile BP, yaklaşık bir asır sonra yine Kerkük bölgesinde petrol-gaz hakimiyetini alacak üzere duruyor; BP, 1920’lerde bölgede birinci petrolü bulan şirketler konsorsiyumu içinde yer almıştı.
BP İLE İMZA YAKIN
Bağdat hükümetinin BP ile imzalamak üzere olduğu muahede o kadar büyük ki, Kuzey Iraklı Kürtler de bir halde bu mutabakatın bir modülü olmanın uğraşına girmiş durumdalar. Davos Ekonomik Forumu’na katılan Kuzey Irak Kürt bölgesi Başbakanı Masrur Barzani, BP’ye petrol ve doğalgaz işletme müsaadesi verilen bölgenin “tartışmalı bölge” olduğunu öne sürerek, Erbil idaresinin de sürecin bir modülü yapılması gerektiğini savundu. Kerkük bölgesi 2014 ila 2017 yılları ortasında Kuzey Iraklı Kürtlerin denetimine girmiş, lakin daha Irak Merkezi hükümeti gönderdiği askeri güçle bölgenin denetimini yine Bağdat’a bağlamayı başarmıştı.
İKİLİ TİCARET PAKETİ
İngiltere’nin Irak’a dönüşü yalnızca askeri işbirliği ya da petrol-doğalgaz kaynaklarının işletmesi üzerinden de gerçekleşmiyor; İngiltere Başbakanı Starmer ile Irak Başbakanı Sudani ortasında Londra’da 14 Ocak’ta imzalanan kapsamlı işbirliği muahedeleri 12.3 milyar Sterlin kıymetinde bir ikili ticaret paketini de kapsıyor.
SULAMA İŞİNE DE GİRDİLER
İngiltere Irak’ta sulama işine de dahil oluyor; Irak’ın güney ve Batı bölgelerinde içme ve sulama sularının rehabilitasyonu için Bağdat ve Londra ortasında 5.3 milyar sterlin kıymetinde bir öbür mutabakat daha imzalanmış durumda. Bunlara ek olarak İngiltere, Irak ile Suudi Arabistan elektrik şebekelerini birbirine bağlayacak 1.2 milyar sterlin bedelinde bir muahedenin yürütülmesini de üstlenecek.
Türkiye bir yandan ekonomik krizle boğuşur, başka yandan demokrasi ve hukuk devleti kıymetlerini giderek yitirirken, bölgesel aktifliğini de kaybetmekte.
Irak’ta yaşanan güç istikrarı değişimini “seyretmekle” yetinen Ankara, şimdilerde gözünü Suriye’ye dikmiş durumda.
Ankara, Suriye’de aktiflik sahibi olmanın yolunu, içeride Kürt kökenli vatandaşları ile barışmakta aramakta. Fakat bir yandan, toplumun bir kısmı ile barışılırken, öbür yandan atanan kayyımlarla, yapılan gözaltı ve tutuklamalarla toplumun öteki kısmı küstürülüp, ötelenmekte.
İç barışı sağlamak için, yalnızca bir kesitle değil, tüm bölümlerle barışmayan, siyasi yönelimi ne olursa olsun tüm vatandaşlara eşit uzaklıkta bir hukuk devleti kuramayan Türkiye’nin dışarıda da “cazibe merkezi” olma talihi pek yok. Şayet Ankara’da sağduyu galip gelip, demokratik pahalara dönüş başlamazsa, ne yazık ki Türkiye’nin Suriye’de yaşayacağı akibetin Irak’taki güç kaybından pek farklı olması mümkün görünmüyor.”
Odatv.com
