Almanya sandık başında: Başbakanın değişmesi bekleniyor
Almanya’da 21’nci periyot Federal Meclis’te (Bundestag) yer alacak milletvekillerini seçmek için oy verme süreci mahallî saatle 08.00’de (TSİ 10.00) başladı. Seçmenler, mahallî saatle 18.00’e (TSİ 20.00) kadar oy kullanabilecek. 59,2 milyon seçmenin oy kullanma hakkı bulunduğu seçimlere 29 parti katılıyor.
İlk kere oy kullanacak genç seçmenlerin sayısının 2,3 milyon olduğu seçimlerde 70 yaşın üzerindeki seçmenlerin sayısı da 13,7 milyon olarak açıklandı. Seçimlerde 1422’si bayan 4 bin 506 aday, 630 sandalyeli mecliste milletvekili olmak için yarışıyor.
50’NİN ÜZERİNDE TÜRK KÖKENLİ ADAY VAR
Türk kökenlilerin de farklı partilerden milletvekili adaylığını koyduğu seçimlerde parlamentoya girme talihi bulunan partilerde 50’nin üzerinde Türk kökenli aday var.
Almanya’da 16 eyalette oluşturulan 299 seçim bölgesinde 675 bin kişi yaklaşık 90 bin sandıkta vazife yapacak.
İKİNCİ OYLAR, PARTİLERİN MECLİSTE NE KADAR SANDALYE KAZANACAĞINI BELİRLEYECEK
Seçmenler sandığa gittiklerinde iki farklı oy kullanabilecek. Birinci oyla seçim bölgesindeki adayı seçecek olan vatandaşlar, ikinci oyla partilerin belirlediği listelerde yer alan adaylara oy verecek. Bu seçim öncesinde Seçim Yasasında yapılan değişiklikle daha değerli hale gelen ikinci oylar, partilerin mecliste ne kadar sandalye kazanacağını belirleyecek.
Seçimlerde oy oranında yüzde 5’lik barajı geçen partiler meclise girecek. Lakin bu barajı geçemeyen partiler, 3 bölgeden direkt milletvekili çıkarması durumunda partinin oy oranına nazaran parlamentoda temsil edilme fırsatını yakalayabilecek.
BAŞBAKAN ADAYLARI
Almanya’da 2021’de Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan ve renklerinden ötürü “trafik ışığı koalisyonu” olarak nitelenen hükümetin lideri Başbakan Olaf Scholz, SPD’den yine başbakan adayı oldu.
Scholz’un yanı sıra başbakanlık koltuğu için ana muhalefetteki Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin adayı Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) Partisi Genel Lideri Friedrich Merz, çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD) Partisi Eş Lideri Alice Weidel, Yeşiller’den İktisat ve İklimi Koruma Bakanı Robert Habeck ve “Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin” (BSW) Partisi Eş Lideri Sahra Wagenknecht yarışıyor.
MERZ ANKETLERDE ÖNDE
Anketlere nazaran Merz liderliğinde ana muhalefette bulunan CDU/CSU, yüzde 28-32 bandındaki oy oranıyla birinci sırada yer alıyor. Böylece ülkede başbakanın değişeceğine neredeyse kesin gözüyle bakılıyor.
Aşırı sağcı popülist AfD’nin oy oranı ise anketlere yüzde 20-21 olarak yansıyor. Bu da AfD’nin oy oranının bir evvelki seçimlere nazaran iki kat artabileceğini gösteriyor.
Başbakan Scholz’un üyesi olduğu SPD’nin oy oranı da yüzde 14,5-16 bandında görülürken, mevcut hükümetin öbür ortağı Yeşillerin oy oranı yüzde 12-14 bandında bulunuyor.
Kasım 2021’de dağılan “trafik ışığı hükümetinin” küçük ortağı FDP’nin anketlerde oy oranı yüzde 4-5 ortasında yer alıyor. Uzmanlar, bir evvelki seçimlere nazaran büyük oy kaybı yaşayan FDP’nin yüzde 5’lik seçim barajına takılabileceğini belirtiyor.
Seçimlerde ne kadar oy alacağı kamuoyunda merak edilen ve son devirde oylarını arttırdığı tabir edilen Sol Parti’nin ise anketlerde yüzde 7-8 oy alacağı kestirim ediliyor.
İlk kere genel seçime katılacak olan BSW ise anketlere yüzde 3-4,5 bandındaki oy oranıyla yansıyor.
Alman kamu yayıncısı ZDF’in anketinde, hangi parti için oy kullanacakları kararını son günlerde vermesi beklenen “kararsızların” oranı yüzde 27 olarak gösteriliyor.
Anketlere göre hiçbir parti tek başına hükümet kurmak için 630 sandalyeli mecliste kâfi milletvekili sayısına ulaşamıyor. Seçimlerin akabinde hükümetin kurulması içi güçlü görüşmelerin yapılması bekleniyor.
Muhtemel koalisyon hükümetinin hangi partilerden oluşacağını ise büyük ölçüde, ülkede yüzde 5 olan seçim barajını kaç partinin aşacağı belirleyecek.
Daha fazla partinin barajı aşması, daha fazla partili koalisyonları gerekli kılacak.
Muhtemel koalisyonlar ortasında CDU/CSU-SPD koalisyon hükümeti öne çıkarken FDP ve BSW’nin de meclise girmeleri durumunda CDU/CSU ile SPD’nin milletvekili sayısının hükümeti kurmak için yetmeyeceği ve üçüncü bir ortağa gereksinim duyulabileceği aktarılıyor.
2021’de yapılan genel seçimlerde SPD yüzde 25,7, CDU/CSU yüzde 24,1, Yeşiller yüzde 14,8, FDP yüzde 11,5, AfD yüzde 10,3, Sol Parti yüzde 4,9 ile mecliste yer almıştı.
