Arap Birliğinden Hamas’sız Gazze planı
Arap Birliği, Filistin gündemiyle Mısır’ın başşehri Kahire’de toplandı. Toplantıda Mısır’ın Gazze planı kabul edildi. Dorukta konuşan Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi, Orta Doğu’nun güvenlik ve istikrarı tehdit eden önemli meselelerle karşı karşıya olduğunu söyledi.
Sisi, “Gazze’ye yönelik akınlar insanlık tarihinde başlığı, nefretin yayılması ve adaletin eksikliği olan bir kara leke bıraktı” dedi. İsrail’in Filistin’in Gazze Şeridi’ne ataklarının hayatın temel ihtiyaçlarını yok ettiğini lisana getiren Sisi, Gazzelilerin “hayatta kalma ile yerinde edilme” ortasında bir seçim yapmaya zorlandığını belirtti. Sisi, “Filistin halkının toprağına bağlılığı bir örnek teşkil ediyor, onların kararlılığı haklarını elde etmeleri konusunda kararlılık örneğidir” diye konuştu.
GAZZE İÇİN GÜVENLİK BİRİMLERİ
Mısır’ın, Gazze’deki taarruzların birinci gününden bu yana Katar ve başka “kardeş ülkelerle” ateşkes uğraşında olduğunu aktaran Sisi, “Gazze Şeridi’nin yönetimi için bağımsız Filistinlilerden oluşan bir komite oluşturulması için Filistin’deki kardeşlerimizle iş birliği içinde çalıştık” dedi. Sisi, gelecek basamakta Gazze’nin güvenliğinden sorumlu olacak Filistinli güvenlik ünitelerinin yetiştirildiğini kaydetti.
SİSİ: “PLANIMIZIN KABUL EDİLMESİ DAVETİNDE BULUNUYORUZ”
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, “Filistin halkının vatanlarını yine inşa etme ve topraklarında kalma hakkını koruyan planımızın kabul edilmesi davetinde bulunuyoruz” sözlerini kullandı. Kelam konusu plan için maddi dayanak daveti yapan Sisi, Mısır’ın Filistin idaresi ve uluslararası kuruluşlarla iş birliği içinde kapsamlı bir yine inşa planı oluşturduğunu söyledi.
İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’da ve Doğu Kudüs’teki ihlallerine de değinen Sisi, “Batı Şeria’da Filistinlilere yönelik ihlalleri kategorik olarak reddettiğimizi belirtmeliyiz. Mescid-i Aksa’ya yönelik atakların devam etmesi ve buradaki statükoya ziyan verilmesinin sonuçları konusunda uyarıyoruz” halinde konuştu.
“Filistin devleti kurulmadan gerçek barış olmaz” diyen Sisi, barışın zorla gelmeyeceğini ve dayatılamayacağını vurguladı. Sisi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu’daki tansiyon ve hücumlara son verebileceğini belirterek, “Mısır ile İsrail ortasındaki barış muahedesi, savaş durumunu barış ve refaha dönüştürmek için bir rol modeldir” dedi.
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara da tepeye katıldı.
MAHMUD ABBAS: “DESTEKLİYORUZ”
Toplantıda konuşma yapan Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi tarafından açıklanan Gazze’nin yine inşa planını desteklediğini söyledi. Bu planın Filistinlilerin kendi topraklarında kalmasını garanti altına alacağını savunan Abbas, “Filistinlilerin kendi topraklarında kalmasını sağlayacak biçimde, Mısır-Filistin-Arap planı çerçevesinde Gazze’nin tekrar inşasını destekliyoruz” diye konuştu.
GENEL AF
“Filistin davasını tehdit eden önemli tehlikelerle karşı karşıya olunduğunu” belirten Abbas, bilhassa Filistin halkının zorla yerinden edilmesi davetlerine karşı ihtarda bulundu. Filistin Devlet Başkanı, Gazze’nin yeniden inşasına yönelik teşebbüsleri desteklemesi için ABD Başkanı Trump’a çağrıda yaptı ve sürecin “zorunlu göç olmadan” gerçekleşmesi gerektiğini vurguladı. Abbas, “Filistin Kurtuluş Örgütü ve Filistin devleti için lider yardımcılığı makamının oluşturulmasına karar verdik, tıpkı vakitte Fetih hareketinden ihraç edilen herkes için genel af kararı aldık” dedi.
ÜRDÜN HÜKÜMDARI ABDULLAH: “TEK YOL İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM”
Ürdün Hükümdarı 2. Abdullah, doruktaki konuşmasında, Gazze’deki Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine kesin bir formda karşı çıkılması, belirlenecek bir takvim dahilinde Gazze Şeridi’nin yine imarına yönelik net bir planın desteklenmesi gerektiğini söz etti. Filistinlilerin faydasına olacak halde Filistin ulusal idaresinin ıslahat gayretlerinin desteklenmesi gerektiğini lisana getiren Kral Abdullah; Gazze’nin idaresi, tüm hizmetlerin ve gerekli güvenliğin sağlanması için Batı Şeria’ya bağlanması konusunda net ve uygulanabilir bir vizyon hazırlanmasının değerini söyledi.
“Özellikle kutsal ramazan ayı boyunca Batı Şeria’daki tehlikeli tırmanışın durdurulması gerektiğini” söz eden Kral Abdullah, başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını sağlayacak adil ve kapsamlı bir barış için iki devletli tahlilin tek yol olduğunu vurguladı. Kral Abdullah, “İsrail’in milletlerarası hukuku ihlal eden, Gazze’ye insani yardım girişini engelleme kararını reddediyoruz. Gazze’deki kardeşlerimizi desteklemeye, Kudüs’teki Müslümanların ve Hıristiyanların kutsal yerlerine sahip çıkmaya devam edeceğiz” dedi.
SELMAN: “FİLİSTİNLİLERİN ZORLA GÖÇ ETTİRİLMESİNİ REDDEDİYORUZ”
Zirveye katılan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, ülkesinin Filistin halkının haklarını desteklediğini kaydetti. Bin Ferhan, “Filistin halkının haklarına ziyan verilmesini, ister yerleşim siyasetleriyle ister toprak ilhakıyla ya da zorla göç ettirme teşebbüsleriyle olsun, katiyetle reddediyoruz. Gazze’de ateşkesin sürdürülebilirliğini sağlamak için milletlerarası garantiler oluşturulmasının gerekliliğini vurguluyoruz. Gazze’nin yine inşası, halkının kendi topraklarında kalmasıyla birlikte gerçekleştirilmelidir” sözlerini kullandı.
Arap Birliği Tepesi’ne katılan Katar Buyruğu Pir Temim bin Hamed Al Sani, Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn ile bir ortaya geldi.
EBU GAYT: “PLAN KABUL EDİLDİ”
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt da dorukta “Filistin halkını göçe zorlama mantığı kabul edilemez ve bu durum barışa yol açmayacak” diye konuştu. Bugünkü tepenin Filistin davasının tarihinde değerli bir yeri olduğunu söyleyen Ebu Gayt, “mevcut İsrail rejiminin sürdürülmesiyle kırılgan ve süreksiz istikrar getireceğine” söyledi.
Ebu Gayt, “Normal bir halde yaşamanın her yolunu kaybeden Filistinliler için acı verici bir gerçeklikle karşı karşıyayız. Gazze’nin yine inşası sakinlerinin topraklarında kalmasıyla mümkün olur. Bölgedeki barış gerçekçi olmayan projelerle tehdit edilmemeli. Gerçek barışa lakin iki devletli tahlille ulaşılır” dedi. Tepenin akabinde basın açıklaması yapan Ahmed Ebu Gayt, doruğun Arap ülkelerinin Filistinlilerin yerinden edilmesini reddettiğini doğrulamak hedefiyle yapıldığını lisana getirdi.
Ateşkesin büyük zorluklarla karşı karşıya olduğunu hatırlatan Ebu Gayt, ateşkesin tamamlanmasının öncelik olduğunu vurgulayarak, Gazze Şeridi’nin kademeli olarak yine inşası için bir Arap planının kabul edildiği bilgisini paylaştı.
Genel Sekreter Ebu Gayt, bu planın Gazze’de yeni bir güvenlik ve siyasi sürecin yolunu çizdiğini belirtti. Ebu Gayt, Arap planının Batı Şeria ile Gazze Şeridi ortasındaki bağlantısı sürdürdüğüne dikkati çekerek “Barış, Arap ülkelerinin iki devletli tahlil vizyonuna dayanan stratejik tercihidir” diye konuştu.
Planın memleketler arası topluma açıklanması için Arap İslam Komitesi çerçevesinde uyum sağlandığını aktaran Ebu Gayt, “Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nu (BMGK) Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ne milletlerarası barış müdafaa güçleri konuşlandırmaya çağırıyoruz” dedi.
Ebu Gayt, ayrıyeten Filistin halkının yerinden edilmesine gerçekçi bir alternatif bulunması gerektiğini söyledi. Arap Birliği Genel Sekreteri, tepeye katılan Arap başkanların konuşmalarına işaret ederek “Arap Birliği, Filistinlilerin zorla göç ettirilmesini reddediyor ve Gazze Şeridi’nin tekrar inşasını destekliyor” sözlerini kullandı.
Ebu Gayt, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazzelileri yerinden etmeye yönelik planına kendisine sorulan soruya ise şu yanıtı verdi: “Trump bir fikir öne sürdü fakat ilgili taraflar bu fikri reddetti. Karşılığında bir şeyler teklif etmeyi umduğunu söyledi ve Arapların reaksiyonu bu akşam geldi.”
SONUÇ BİLDİRİSİ: BATI ŞERİA VE GAZZE’YE BARIŞ GÜCÜ KONUŞLANDIRILSIN
Zirvenin akabinde yayımlanan sonuç bildirisinde, Filistin devletinin hayata geçirilmesine yönelik siyasi sürecin bir modülü olarak, BMGK’ye Batı Şeria ve Gazze’de memleketler arası barış gücü konuşlandırılması daveti yapıldı. Bildiride, Gazze’deki ateşkes mutabakatının ikinci ve üçüncü basamaklarının tamamlanmasının da en yüksek öncelik olduğu vurgulandı.
Müslümanların Mescid-i Aksa’ya ulaşımına müsaade verilmesi talep edilen bildiride Arap ülkeleri, Filistinlilerin Batı Şeria’daki kamplarından ve kentlerinden zorla göç ettirilmesine yönelik her türlü teşebbüsü reddettiklerini kaydetti. Bildiride, İsrail’in Suriye’ye yönelik hücumları ve topraklarına yönelik işgali de kınanırken milletlerarası toplum ve BMGK’den İsrail’i geri çekilmeye zorlamak için derhal harekete geçmeleri talep edildi.
Filistinlilerin “hangi isim ve koşul altında olursa olsun” zorla göç ettirilmesinin reddedildiği bildiride, bunun “soykırım suçunun” bir kesimi olarak değerlendirilmesini incelemek üzere bir Arap hukuk komitesi görevlendirildiği duyuruldu. Bildiride, Filistin halkının zorla göç ettirilmesi yahut Filistin topraklarının rastgele bir kısmının ilhak edilmesine yönelik her türlü teşebbüsün bölgeyi çatışmalara sürükleyeceği ve istikrar bahtını baltalayacağı uyarısı yapıldı.
İsrail’in siyasi maksatlarına ulaşmak hedefiyle abluka ve sivil halkı aç bırakma silahını kullanmasının reddedildiği bildiride, Benyamin Netanyahu hükümetinin Gazze’ye yardımların girişini durdurma kararı kınandı.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, tepeye katılan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt ile bir ortaya geldi.
PLAN GAZZE’NİN İDARESİNİ HAMAS’TAN ALACAK
Reuters ajansının tepe öncesindeki haberine nazaran, kurulacak “Yönetim Yardım Misyonu”, Gazze’deki Hamas hükümetinin yerine geçecek. Komitenin insani yardımlar ve Gazze’nin tekrar inşasından sorumlu olacağı belirtiliyor. Taslak metninde, Hamas iktidarda sürece Gazze’nin yine inşası ve rehabilitasyonu için büyük bir memleketler arası finansman olmayacağı öne sürüldü.
HAMAS: “PLANDAN HABERDAR DEĞİLİZ”
Reuters’a konuşan üst seviye Hamas yetkilisi Sami Abu Zuhri, Hamas’ın Mısır’ın teklifinden haberdar olmadığını söyledi. Gazze’nin geleceğine yalnızca Filistinliler tarafından karar verilmesi gerektiğini vurgulayan Zuhri, “Hamas, rastgele bir biçimde Filistinli olmayan bir idarenin empoze edilmesi ya da Gazze Şeridi topraklarında rastgele bir yabancı gücün olmasına yönelik her türlü teşebbüsü reddediyor” dedi.
İsminin verilmesini istemeyen bir Filistinli yetkili ise “6 ay boyunca Filistin İdaresi’nin Gazze Şeridi’ni yönetmesine yardımcı olacak Filistinli uzmanlardan oluşan bir komite konusunda Mısırlılarla mutabakata vardık. Komite, Filistinli uzmanlardan oluşacak, Filistin İdaresi ile uyum içinde olacak ve Filistinli olmayan kurumlara karşı sorumlu olmayacak” tabirlerini kullandı.
GAZZE’DE MİSYON YAPACAK POLİSLERİ ÜRDÜN VE MISIR EĞİTECEK
Mısır’da yayın yapan El-Kahire el-Ahbariyye televizyonu haberinde, 6 aylık süreksiz evrede Gazze Şeridi’nin idaresi için bir komitenin kurulacağı, Filistin İdaresi’ne bağlı çalışacak kelam konusu komitenin Filistinli rastgele bir kümeye mensup olmayan teknokratlardan oluşacağı belirtildi. Gazze’yi yönetim edecek komiteyi oluşturma çalışmalarının başladığı aktarılan haberde, Mısır ve Ürdün’ün de Gazze Şeridi’nde vazife yapacak Filistinli polislere eğitim verme çalışmalarını yürüttüğü bilgisi paylaşıldı.
Güvenilir bir siyasi süreçten sonra Filistin İdaresi ile İsrail ortasında da tüm Filistin topraklarının kapsayacak orta vadeli bir ateşkes muahedesinin sağlanması gerektiği tabir edilen planda, “Gazze’yi tekrar imar planı 3 yıl sürecek. Bu planla erken toparlanma, siyasi tahlil ve iki devletli tahlille paralel tekrar imarı kapsıyor” denildi.
Gazze Şeridi’ndeki enkazın kaldırılmasının akabinde bir tampon bölgenin oluşturulmasını içeren plan, Mısır ve yabancı şirketlerin iştirakinde süreksiz yerleşim için 20 bölge oluşturulacağı kaydedildi.
