Avrupa Birliği tarihinde bir ilk… AB üyesi: ‘Trump bizi eleştirmekte haklı’
ORTAK SAVUNMA
1 Aralık 2024’te vazifeye gelen eski Portekiz Başbakanı Costa, AP’ye birinci kere hitap etti. Costa, AB’nin barışı korumak için kurulan bir Birlik olduğunu anımsatarak, Ukrayna’nın desteklenmesine ve milletlerarası hukuka bağlılığı yineledi. Rekabet, yenilikçilik ve “hiçbir kısmı geride bırakmayan” bir AB bütçesi iletileri veren Costa, konuşmasında en fazla “ortak savunma” üzerinde durdu.
COSTA: “GENEL BİR ACİLİYET”
Costa, “Barışı korumak için kendi savunmamız, stratejik özerkliğimiz ve egemenliğimiz için daha fazla sorumluluk almamız gerekiyor. Bu nedenle 2014’ten beri ve bilhassa 2022’den sonra üye devletler savunma bütçelerini artırıyorlar.” dedi.
AB kurumları ortasında “genel bir aciliyet duygusu ve stratejik amacın” bulunduğunu belirten Costa, 3 Şubat’ta AB tarihinde birinci sefer bir “savunma zirvesi” düzenleneceğini duyurdu.
“SAVUNMA VE REKABET” VURGUSU
Costa, tepeye AB kurumları ve başkanlarının yanı sıra NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer’in de davet edildiğini belirtti.
AB Konseyi Başkanı, “Savunma ve rekabet birbirini tamamlar, savunmaya entegre bir halde yatırım yaparken, inançlı bir Avrupa tedarik zinciri, ağ, güç, özerklik ve yenilikçi bir sanayi inşa etmek ekonomilerimizi ve iş alanı oluşturmamızı canlandırabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
KALLAS: “TRUMP BİZİ ELEŞTİRMEKTE HAKLI”
Avrupa Birliği (AB) Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Avrupa savunmasının güçlendirilmesi için yatırım, harcama ve işbirliğinin artırılmasına muhtaçlık olduğunu tabir ederek, “(ABD) Lider Trump, gereğince harcama yapmadığımızı söylemekte haklı. Yatırım yapmanın vakti geldi.” dedi.
Kallas, Brüksel’de düzenlenen Avrupa Savunma Ajansı (EDA) Yıllık Konferansı’nda konuşma yaptı. AB savunmasının güçlendirilmesine yönelik vizyon ve önceliklerini ortaya koyan Kallas, bunların Ukrayna’ya daha fazla dayanak, Birliğin savunma harcamalarını ve kabiliyetlerini geliştirmek ve müttefiklerle işbirliğini güçlendirmek olduğunu söyledi.
“SALDIRGANLARA TEHLİKELİ BİR SİNYAL”
Kallas, AB’nin kolektif savunma bütçesinin Rusya’nın çok gerisinde kaldığına dikkati çekerek savunma harcamalarında kıymetli bir artış davetinde bulundu.
“Geçen yıl üye devletler Gayri Safi Yurt İçi Hasılası’nın (GSYİH) ortalama yüzde 1,9’unu savunmaya harcarken, Rusya yüzde 9’unu harcadı” diyen Kallas, savunma harcamalarının yetersiz olmasının “saldırganlara tehlikeli bir sinyal gönderdiği” ikazında bulundu. Kallas, “Zayıflık, onları (düşmanları) davet eder. (ABD) Lider Trump, gereğince harcama yapmadığımızı söylemekte haklı. Yatırım yapmanın vakti geldi.” dedi.
Rusya’nın, iktisadının büyük bir kısmını askeri harcamalara ayırdığına dikkati çeken Kallas, “Putin, ofis bütçesinin üçte birinden fazlasını harcıyor. Rastgele bir durma ya da yavaşlama belirtisi göstermiyor. Beşerler benim Rusya’ya karşı saldırgan bir tutumum olduğunu söylüyor, ben gerçekçi olduğumu söylüyorum.” diye konuştu.
“PUTİN’İN KONUŞTUĞU TEK LİSAN GÜÇ”
AB’nin yaptırım stratejisinin Rus iktisadına “zarar verdiğini” ve Moskova üzerindeki ekonomik baskının devam edeceğini lisana getiren Kallas, Rusya’ya yeni yaptırım paketi üzerinde çalıştıklarını duyurdu.
Kallas, “(Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’in konuştuğu tek lisan, güç lisanıdır. AB’nin birlikte gücü vardır. AB üye ülkelerinin ekonomileri Rusya’nın iktisadından 17 kat daha büyüktür. Bizden birine saldırmadan evvel kaybedeceğini ona göstermek için elini zorlamalıyız. Avrupa’nın gücünün temelinde siyasi ve ekonomik birliğimiz yatmaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya’ya karşı Avrupa’nın “daha fazlasını yapması gerektiğini” aktaran Kallas, “Rusya yenilmez değil. Ukrayna’daki hudutlu toprak kazanımları, sürdürülebilir olmayan yüksek kayıplar ve çökmekte olan iktisatla birlikte geliyor. Vakit, Rusya’nın yanında değil lakin bizim de yanımızda olması gerekmiyor zira şimdi gereğince efor sarf etmiyoruz.” tenkidinde bulundu.
“UKRAYNA BİZE VAKİT KAZANDIRIYOR”
“Rusya hepimiz için varoluşsal bir tehdit oluşturuyor” diyen Kallas, üye ülkeleri Ukrayna’ya yardım ve mali takviyesi artırmaya çağırdı.
Kallas, “Ukraynalılar hem kendi özgürlükleri hem bizim özgürlüğümüz için savaşıyor. Bize vakit kazandırıyorlar.” diye konuştu.
Ukrayna’nın acil gereksinimlerinin karşılanması için mühimmat ve hava savunma sistemlerinin daha süratli teslim edilmesi ve Avrupa savunma sanayine daha fazla yatırım yapılması gerektiğini lisana getiren Kallas, askeri üretimin ve hazırlığın arttırılmasının aciliyetine işaret etti.
“PARÇALANMIŞ SAVUNMA ENDÜSTRİSİNİ BİRLEŞTİRME” ÇAĞRISI
“Tek bir Avrupa ordusuna muhtaçlığımız yok” diyen Kallas, bunun yerine 27 Avrupa ordusunun birlikte çalışabilmesinin kıymetli olduğunu ve bunun mümkün olabilmesi için “birleşik bir stratejiye ve daha güçlü bir endüstriyel işbirliğine muhtaçlık duyulduğunu” belirtti.
Kallas, AB’nin “parçalanmış savunma endüstrisini birleştirme” daveti yaparak, Avrupa genelinde silah standardizasyonu yapılmasının maliyetleri düşüreceğini, birlikte çalışabilirliği arttıracağını ve üretimi hızlandıracağını savundu.
“DAHA DERİN İŞBİRLİĞİ”
AB’nin ABD, NATO ve İngiltere ile olan bağlarını “Avrupa’nın güvenliğinin temel taşı” olarak nitelendiren Kallas, Birliğin transatlantik savunma yükünü daha adil bir halde üstlenebilmesi için bilhassa ABD ile “daha derin bir işbirliğine” gereksinim olduğunu kaydetti.
Kallas, NATO ile işbirliğinin değerinin altını çizerek AB’nin gayretlerinin İttifak’ın çalışmalarını “tekrarlamak yerine tamamlaması gerektiğini” tabir etti.
