Bazen Hitler bazen Trump, bazen buğday bazen maden… Hedef değişir silah hep aynı

ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy ile 27 Eylül 2024 tarihinde New York’taki Trump Tower’da bir ortaya gelmişti… ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da Salı günü Suudi Arabistan’da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştü. Bu Rusya-Ukrayna sanaşının başlamasından bu yana Amerikan ve Rus yetkililer ortasında yapılan birinci üst seviye görüşme oldu. Görüşmenin akabinde Rubio, ABD ve Rusya’nın diplomatik bağları yine tesis etmek için çalışacağını açıklayarak, Trump idaresinin “Ukrayna’daki çatışmanın ilgili tüm taraflarca kabul edilebilir ve kalıcı bir biçimde sona erdirilmesi için müzakere etmeyi ve çabalamayı” amaçladığını söyledi. Rubio ABD’nin Rusya ile “hem jeopolitik hem de ekonomik işbirliğini inceleyeceğini” de kelamlarına ekledi.

Bu hem Ukrayna’yı hem de ABD’nin NATO müttefiklerini dışlayarak yapılan ikili bir görüşmeydi. Trump idaresi ayrıyeten Biden idaresi altında aldığı askeri yardımın geri ödenmesini isteme mazeretiyle Ukrayna’nın maden kaynaklarının yarısını ABD’ye devretmesi istikametinde resmi taleplerde bulundu.

The Economist mecmuasının haberine nazaran, Ukrayna’nın ABD ile yapacağı mümkün bir mutabakatta, doğal kaynaklar karşılığında 500 milyar dolarlık bir ödemeyi yüzlerce yıl boyunca yapması öngörülüyor.

Dergiye konuşan kaynaklara nazaran, muahedeye nazaran Ukrayna, doğal kaynaklardan ve limanlar üzere altyapılardan elde edeceği gelecekteki devlet gelirlerinin yüzde 50’sini, ABD hükümetine ilişkin yeni bir yatırım fonuna devretmek zorunda kalacak. Bu ödemeler, fon 500 milyar dolara ulaşana kadar devam edecek.

ZELENSKİ: DEVLETİMİZİ SATMAYACAĞIZ

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, bir açıklama yaparak Trump’ın Ukrayna’nın yeraltı kaynaklarından 500 milyar dolarlık kısmına erişim talebini “devletimizi satmayacağız” diyerek reddetti. Zelenski ayrıyeten ABD’nin yardımının hibe olduğunu, geri ödeme yükümlülüğü olmadığını belirtti.

The Telegraph gazetesi de bir hafta evvel, ABD’nin mümkün bir mutabakat kapsamında Ukrayna’ya ağır kaideler dayattığını yazdı. Gazete, bu koşulların, Almanya’nın I. Dünya Savaşı sonrasında ödemek zorunda kaldığı tazminatlardan ve II. Dünya Savaşı’ndan sonra Berlin ve Tokyo’ya uygulanan yaptırımlardan daha berbat olduğunu kaydetti.

ZELENSKİ ABD’YE GİDİYOR: ‘ANLAŞMA İMZALANACAK’

Öte yandan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Beyaz Saray’da görüşen Trump, Ukrayna’da “barışın sağlanmasına” yönelik değerlendirmelerde bulundu. Ülke başkanlarının savaşın sona ermesini umduğunu belirten Trump, Zelenski’nin bu hafta yahut gelecek hafta Beyaz Saray’a geleceğini duyurdu. Görüşmede değerli madenler mutabakatına imza atılacağının altını çizen Trump, “Paramızı belli bir mühlet içinde geri alacağımız bir mutabakata çok yakınız” dedi.

TARİHİN TEKERRÜRÜ DEĞİL, EMPERYALİZM

Ukrayna’nın içine düştüğü maden krizi akıllara savaş ve kıtlıklarla yazılı tarihini getirdi. Birinci ve İkinci Dünya Savaşı’nda Alman Birliklerinin akınlarında Ukrayna’nın buğday depoları ele geçirildi ve halk açlığa mahkûm edildi.

İkinci Dünya Savaşı’nda ise cephe sayısını azaltma isteyen Nazi Almanyası, Sovyetler Birliği ile bir saldırmazlık muahedesi yapmanın yollarını arıyordu. Epey uzun ve sıkıntılı görüşmeler sonucunda 23 Ağustos 1939’da Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı imzalandı. Lakin Almanya 22 Haziran 1941’de hücuma geçerek bu paktı çiğnedi. Savaş periyodunda yaşanan kıtlık nedeniyle buğday stoku stratejik bir kıymete sahipti. Almanya da direkt Ukrayna’nın buğday depoları gaye alındı.

Günümüzde yaşanan global ekonomik tansiyonlar göz önüne alındığında, Trump’ın evvel Grönland’ı artık de Ukrayna’yı Nazilerinkine benzeri bir yaklaşımla maksat aldığı görülüyor.

ABD’nin demokrasi ya da barış üzere vaatlerle Emperyal atılımları yeni değil elbette. Fakat bu sefer her zamankinden daha denetimsiz ve daha saldırgan…

Ayrıca neo-Nazi birlik olan Azov Taburu’nu da unutmamak gerekiyor… Rusya’nın Ukrayna’nın doğusunda ilerlemeler sağladığı devirde ABD’nin Biden idaresinde, yardımlara ek olarak Ukraynalı neo-Nazi birlik olan Azov Taburu’na silah tedarik yasağını kaldırdırmıştı. Azov Taburu Kamuoyunda uzun bir müddet tartışılmıştı.