CHP’li Ömer Fethi Gürer: Pestisit yasaklanmalı
CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köy işleri Kurul Üyesi Ömer Fethi Gürer, Türkiye’nin ihraç ettiği eserlerin pestisit ve aflatoksin nedeniyle geri gönderildiğine işaret etti.
Gürer, yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği Yem ve Besin için Süratli Alarm Sistemi’ne son 2 yılda pestisit ve afrotoksinli eser için iletilen 10 bin 44 bildirimin 853’ünün Türkiye’den ihraç edilen eserler için yapıldığını belirtti.
Pestisit kullanımında çiftçinin sorumluluğu olmadığını söyleyen Gürer, iktidarı sorumluluk almaya ve kontrol yapmaya çağırdı. Gümrükten geri dönen eserlerin imha edildiğine vatandaşların inanmadığını tabir eden Gürer, şunları kaydetti:
“Tarımda meseleler bir değil, bin tane. Bunlardan biri de pestisit kalıntıları nedeniyle ihraç edilen eserlerin geri gelmesi. Aflatoksinli eserler ülkemize iade edilmeye başlandı. 2023-2024 yıllarında dünyada 10 bin 44 bildirim olmuş ve bu bildirimlerden 853’ü Türkiye üzerinden ihraç edilen eserlerde. tespit edilmiş. Bu türlü olunca pestisit ile ilgili pestisit ve aflatoksinle ilgili dikkatler yurt içindeki eserlere de döndü. Özünde bu çiftçilerden kaynaklanan bir durum değil zira bunlar ruhsatlandırılmış ilaçlar. Ruhsatlandırılmış ilaçlarda yapılan incelemeler sonunda ortaya çıkan bu durum, eser iadesini gerektiriyorsa, insan sıhhatine ziyanlı olan bu ilaçların ruhsatlandırılmaması ve Türkiye’de satışına müsaade verilmemesi gerekir. Avrupa Birliği ahenk maddeleri sürecinde, 2006 yılından sonra Türkiye bu hususta hassasiyetini artırdı ve aşikâr oranda pestisitin Türkiye’de yasaklanması sağlandı. Lakin bu yeterli olmadı. Avrupa Birliği Yem ve Besin Süratli Alarm sistemine takılan eserlerimiz nedeniyle Türkiye, ihracatçı bir ülke olarak önümüzdeki süreçte problemler yaşayabilir. Bir ülkede ortaya çıkan pestisit kalıntısı, öteki ülkelerde de anında görülebiliyor ve Türkiye’nin gönderdiği eserler gümrüklerden dönmeye başlıyor.
“İNSAN SIHHATİNE ZİYANLI OLAN ESERLERİN MUTLAKA YASAKLANMASI VE SIKI TAKİP EDİLMESİ GEREKİYOR”
Gümrüklerden dönen eserlerin Türkiye’de tekrar incelendiği belirtiliyor. Bunların imha edildiği açıklansada toplum itimadı bunların imha edildiği tarafında değil. Nedeni de şu, o gönderilen eserin üretildiği alanlardaki eserler, Türkiye pazarında satılabiliyor. Türkiye laboratuvarlarında bu eserler inceleniyor, lakin gönderilen eserin Türkiye’de piyasaya sürüldüğü argümanları var. Vakit zaman bu iş için istekli olan takipçiler, yaptıkları denetimlerde pestisit kalıntılarını Türkiye’deki marketlerdeki birtakım eserlerde ortaya çıkıyor. Dünyada her yıl 385 milyon insanın pestisitten zehirleniyor. Türkiye’de 60 bin ton pestisit kullanılıyor, bunun için yurt dışına kıymetli bir kaynak aktarıyoruz. Bu nedenle, tarım zehiri olarak kullanılan ve insan sıhhatine ziyanlı olan eserlerin katiyen yasaklanması ve sıkı takip edilmesi gerekiyor. Bunu yapacak olan, Tarım ve Orman Bakanlığı. Çiftçilerin eğitilmesi de bu mevzuda kıymetli. Avrupa’da Türkiye’ye nazaran daha az zehir kullanılıyor. Tarım zehirlerinde Türkiye’de dekara 27 kilogram zehir aılırken Avrupa’da bu oranın 18 kilograma kadar düşüyor. Bakanlık, çiftçilerin üretim sürecinde ne kadar pestisit kullanacağını yönlendirmeli ve hem iç hem de dış pazara verilen eserleri sıkı kontrol altına almalıdır. Zincir marketlerin kendi laboratuvarlarını kurmalı. Eserler hal ve market girişlerinde denetim edilmeli.”
“BU KONTROLLER YAPILIYORSA NEDEN TÜRKİYE İÇİN 853 BİLDİRİM YAPILIYOR”
Tarım ve Orman Bakanı’na seslenen Gürer, şöyle devam etti:
“Sayın Bakan’a Türkiye’de pestisit kullanımının azaltılması, biyolojik çaba ve organik tarım hususlarında sorular yönelttim. Vermiş olduğu cevap ise bu hususta takibin devam ettiği istikametindeydi. Bakan’ın verdiği cevaba nazaran, taze meyve ve sebzelerde tavsiye dışı, yasaklı ve yanılgılı pestisit kullanımının önlenmesi emeliyle çeşitli kontrollerin yapıldığı belirtilmişti.
Sayın Bakan bu denetimler yapılıyorsa neden Türkiye, AB Yem ve Besin Süratli Alarm Sistemi’nde iki yılda 10 bin bildirimin 853’inin çıktığı ülke oluyor? Türkiye’de birinci kere ruhsatlandırılacak bitki müdafaa eserlerinin aktif maddeleri, Avrupa Birliği ve G8 ülkelerinden ruhsatlı olması kuralı aranıyor. Lakin bu yetmemeli, zira bu ruhsatlandırılan eserlerde de sorun yaşanıyor. Onlar da tekrar incelenerek bilimsel olarak yararı ve ziyanı gözetilmeli; eser üzerinde kalıcı olanlar mutlak suretle yasaklanmalı. Pestisit ile ilgili yapılması gerekli olan, ruhsatına müsaade verilen eserlerin ürün üzerindeki kalıcılığı dikkate alınarak, o eserlerin Türkiye’de kullanımına ve satışına müsaade verilmemelidir. Sorun çiftçiden kaynaklanmıyor, sorun bunu dünyada üreten, 5 tane monopolleşmiş ve yüzde 70 tarım zehirine hâkim olan üretici firmadan kaynaklanıyor. Şayet bu pestisit insan sıhhati için ziyanlı ise o pestisitin satışı ve ülkeye girişi mutlaka yasaklanmalıdır. Ziyanlı böcekler, ziyanlı hayvanlar ve kemirgenler üzere olmaması gereken eserlerin ziyanları ile ilgili pestisit kullanılıyor lakin bu pestisitin toprağa, suya, havaya, yani tabiata da ziyan verdiği unutulmamalı.”
