Davos Zirvesi başlıyor… Porselen dükkanındaki fil: Trump

İsviçre’nin Davos kasabasında düzenlenen tepe kapsamında bu akşam yapılacak açılış ve ödül merasiminin akabinde, 21-24 Ocak’ta bir dizi oturum gerçekleşecek. Doruğa 130’dan fazla ülkeden iş insanı, siyasetçi, akademisyen ve sivil toplum kuruluşu temsilcisi olmak üzere 3 bin iştirakçi beklenirken, 60’ı devlet başkanı ve başbakan da iştirakçilere hitap edecek.

WEF tarafından bu yıl 55’incisi düzenlenen tepe, “Akıl Çağında İşbirliği” temasıyla düzenleniyor.

Küresel iktisatta paradigma değişikliğinin yaşandığı bu devirde, toplantıda büyümenin nasıl tekrar sağlanabileceği, yeni teknolojilerden nasıl yararlanılacağı, toplumsal ve ekonomik dayanıklılığı güçlendirme yolları 220 oturumda masaya yatırılacak.

Oturumlarda konuşmacılar, ABD’nin yeni siyasetleri, global işbirliğinin giderek zayıflaması sonucu ortaya çıkan parçalanma, ticaret siyasetleri, yapay zeka ve dijitalleşme, pak güç dönüşümü, iklim değişikliğiyle gayret, merkez bankalarının para siyasetleri, faiz ve enflasyona ait değerlendirmelerini paylaşacak.

ZİRVEYE KİMLER KATILIYOR

ABD’de bugün başkanlık koltuğunu devralacak Donald Trump, 23 Ocak’ta doruğa canlı bağlanacak.

Zirveye, Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Çin Başbakan Birinci Yardımcısı Ding Şüeşiang, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, Avrupa Parlamentosu Lideri Roberta Metsola, Güney Afrika Cumhuriyeti Devlet Başkanı Matamela Cyril Ramaphosa, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog dahil 60 devlet liderinin iştiraki bekleniyor.

Ayrıca Suriye’deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani’nin katılacağı tepedeki toplantılarda, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Dünya Ticaret Örgütü Genel Yöneticisi Ngozi Okonjo Iweala, Memleketler arası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) İcra Yöneticisi Achim Steiner de yerini alacak.

Zirveye, global iş dünyasından 900’u üst seviye yönetici olmak üzere 1600 temsilcinin katılacağı öngörülürken, Türk iş dünyasından birçok temsilci de Davos’ta olacak.

TÜRKİYE KATILMAYACAK

Türkiye, İsrail’in Gazze’ye yönelik taarruzları nedeniyle tepeye bir yıl daha katılmama kararı aldı. Buna nazaran, Türkiye’den üst seviye iktisat yetkilileri de aktiflikte yer almayacak.

Bloomberg’in haberine nazaran, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Merkez Bankası Lideri Fatih Karahan Davos tepesine katılmayacak. Bahisle ilgili şimdi resmi bir açıklama yapılmadı.

Türk basınında, Recep Tayyip Erdoğan cumhurbaşkanlığındaki Türk kabinesi ve iktisat idaresinin bu yıl da Davos Tepesi’ni boykot edebileceği tarafında haberler yer almıştı. Geçen yıl da Türkiye Gazze’deki savaş nedeniyle tepeyi boykot etmişti.

PORSELEN DÜKKANINDAKİ FİL: TRUMP

Donald Trump da ABD başkanı olarak 20 Ocak’ta vazifeye başladıktan sonra doruğa görüntü irtibatıyla bağlanarak iştirakçilere hitap edecek.

Trump’ın vereceği iletiler büyük ehemmiyet taşıyor. Lakin yatırımcılar, şirket yöneticileri ve hükümet temsilcileri yeni ABD liderinin vereceği iletiler hakkında rastgele bir öngörüde, varsayımda bulunmakta zorlanıyor.

Başkanlığı üstlenmeden hem dostlarını hem de düşmanlarını gümrük vergileriyle tehdit etmekten çekinmeyen Trump, Kanada ve Grönland’a yönelik yayılmacı emeller sergilemekten de kaçınmadı.

Trump’ın ticaret savaşlarının nereye gerçek evrileceği, bu sürecin dünya iktisadını nasıl etkileyeceği tam olarak öngörülemiyor.

KÜRESEL BELİRSİZLİK

Dünya Ekonomik Forumu Kurucusu ve İcra Kurulu Lideri Klaus Schwab, tepe öncesi yaptığı açıklamada, “Davos, derin bir dönüşüm içindeki dünyanın zorluklarını ele almak üzere yılın başında hükümetlerden, iş dünyasından ve sivil toplumdan 3 bine yakın karar vericiyi bir ortaya getirmesi bakımından eşsiz.” sözünü kullandı.

Dünyada büyük belirsizliklerin yaşandığını kaydeden Schwab, “Buna karşın bu yılki toplantı, önümüzdeki Akıl Çağı’nı daha sürdürülebilir ve kapsayıcı bir formda şekillendirmek hedefiyle işbirliği ruhunu ve yapan iyimserliği teşvik edecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

WEF Başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Borge Brende ise bu yılki toplantının jeopolitik tansiyonlar, ekonomik parçalanma ve hızlanan iklim değişikliği nedeniyle büyük bir global belirsizliğin yaşandığı bir periyoda denk geldiğini belirterek, “Bu huzursuz ortamda, acil zorlukları ele almanın ve yeni fırsatları ortaya çıkarmanın tek yolu yenilikçi ve işbirliğine dayalı yaklaşımlar.” tabirini kullandı.

EN BÜYÜK RİSKLER

WEF’in her yıl tepe öncesi yayımladığı Global Riskler Raporu’na nazaran, dünyada bu yıl için en büyük risk devlet temelli silahlı çatışmalar olarak görülürken, çok hava olayları uzun vadeli en kıymetli tehdit olarak dikkati çekiyor.

Yine WEF’in Başekonomistler Görünümü Raporu’na nazaran, global iktisadın bu yıl artan borç yükü, siyasi belirsizlikler ve parçalanmanın baskısı altında kalacağı öngörülüyor.

Dünyada ABD ve Çin’i aşan bir ticaret savaşının patlak verebileceğini varsayım eden ekonomistler, bilhassa gelecek üç yılda mal ticaretinin daha kesimli bir görünüme sahip olacağını düşünüyor.

DÜNYA EKONOMİK FORUMU NEDİR

WEF, yıllık toplantısını her yıl Davos kasabasında düzenliyor. Global iş dünyası, hükümet, sivil toplum, medya ve akademi dünyasından temsilciler, dünyadaki en acil meseleleri ele almak üzere bir ortaya geliyor

WEF’in temelleri 1971’de iktisat profesörü Klaus Schwab tarafından atıldı. 1938 yılında Almanya’nın Ravensburg kentinde doğan Schwab, 1971’de WEF’in altyapısını oluşturan Avrupa İdare Forumu’nu kurduğunda Cenevre Üniversitesi’nde çok az tanınan bir iktisat profesörü olarak misyon yapıyordu.

Schwab’ın Avrupa İdare Forumu’nu kurmasındaki emeli yeteri derecede güzel performans sergileyemeyen Avrupalı şirketlere Amerikan tekniklerini anlatmaktı. Klaus Schwab, birebir vakitte yalnızca şirket pay sahiplerinin değil, müşteri, çalışan, faaliyet gösterilen toplum ve hükümetin yer aldığı bir idare anlayışı olan “Paydaşlar İdare Anlayışı” geliştirdi ve destekledi.

1973 yılının ana olayları olan Sabit Kur Sistemi Bretton Woods’un çökmesi ve Arap-İsrail Savaşı Avrupa İdare Forumu’nun yıllık toplantılarının şirket idaresinden ekonomik ve toplumsal sıkıntılara genişlemesine sebep oldu. 1974’de birinci kere siyasi başkanlar Davos’a davet edildi ve iki yıl sonra da dünyanın bin büyük şirketi için üyelik sistemi başlatıldı.

1987’de ise Avrupa İdare Forumu, WEF oldu ve global diyalog merkezi olmaya da başladı. 1988’deki yıllık toplantıda “Davos Deklarasyonu” Türkiye ve Yunanistan tarafından, bu iki ülkeyi savaş eşiğinden döndürmek ismine imzalandı. 1989’da Kuzey ve Güney Kore birinci bakanlık seviyesinde toplantılarını yaparken, tıpkı yıl Doğu ve Batı Almanya Davos’ta birleşmeyi konuştu.