Gecenin polemiği: Elçin Sangu ROK’u tersledi

Dizi bölümündeki ‘menajer etkisi’ni eleştiren ünlü oyuncu Elçin Sangu, sözleri üzerinden Ayşe Barım’ı gaye gösteren Rasim Ozan Kütahyalı’ya reaksiyon gösterdi. Açıklamalarında olaylar ve kurumlar üzerine durduğunu belirten Sangu, Kütahyalı’ya “Siz bana art çıkmayın” dedi.

Türk dizi bölümü ve magazin dünyası son devirde bilhassa menajerlik şirketi sahibi Ayşe Barım ve birtakım oyuncuları konuşuyor. Birbirinden çarpıcı argümanların akabinde soruşturma da başlatıldı.

İddiaların olduğu ortamda dayanak olan sanatkarlar kadar tenkitte bulunanlar da var.

Son olarak ünlü oyuncu Elçin Sangu, toplumsal medya hesabından dikkat çeken bir açıklama yaptı.

Sistemin, oyuncu olma hayaliyle yola çıkanlara ‘kölelik sözleşmesi’ dayattığı tenkidinde bulunan Elçin Sangu, “Türkiye’de oyunculuk kesimi, dünya standartlarına ulaşmak istiyorsa, kurumsallaşmayı ve adaleti merkeze alan bir dönüşüme muhtaçlık duyuyor. Bu dönüşüm, sadece sanatkarların değil, bölümün tüm bileşenlerinin daha sağlıklı bir tabanda çalışmasını sağlayacaktır” dedi.

Sangu’nun paylaşımını alıntılayan Rasim Ozan Kütahyalı da “Çok haklı bir flood. Elçin Sangu’nun objektif tahlillerine kulak verilmeli. Türkiye Cumhuriyeti Devleti de işçi olup hakları sömürülen oyunculardan -özellikle çok sömürülen bayan oyunculardan- yana bir halla Ayşe Barım soruşturmasını yürütmeli. Magazin değil bunlar önemli” sözlerini kullandı.

Kütahyalı’ya cevap veren Sangu ise şu tabirleri kullandı:

“Sevgili Rasim Ozan Kütahyalı bu flood un içeriğinde olaylar ve kurumlar üzerinden mevzuya bakıyorum bireyler üzerinden değil ve en istemediğim şeyi bana yapmayın ve lütfen siz bana art çıkmayın!”

Sangu’nun tenkit açıklamaları ise şu biçimde oluştu:

“Ne bu işi sulandıran magazinciler (işini gerçek yapanları da tenzih ederek), ne derinlemesine araştırma yapmadan yorum yapan gazeteciler (ciddi haberci diye düşündüklerimiz), ne de duruma uygun olmayan açıklamalar yapan bir birçoklarını çok sevdiğim sevgili meslektaşlarım üzere bahsin özünü bozmak istemiyorum.

Oyuncu olma hayaliyle yola çıkan pek çok kişi, sistemin dayattığı ağır koşullar altında ‘kölelik sözleşmesi’ olarak tanımlanabilecek mutabakatlarla mesleklerine adım atıyor. Bu kontratlar, sanatkarın tüm haklarını ajanslara yahut üretimcilere devretmesine neden olurken, yaratıcı özgürlüklerini ve ekonomik haklarını kısıtlıyor. Bu durum, bölümde kurumsallık eksikliğinin ve sistemin çarpıklığının en somut örneklerinden biridir.

Oyuncuların bölümde yaşadığı hak ihlalleri nedeniyle açılan davalar, dalın ne kadar gri bir tabanda faaliyet gösterdiğini gözler önüne seriyor. Bilhassa menajerlik mukavelelerinde tüzel açıdan önemli boşluklar bulunuyor. Oyuncular, sık sık uzun vadeli, ağır yaptırımlar içeren ve sektörel güç dengesizliğini pekiştiren unsurlarla karşı karşıya kalıyor. Davalar, bu adaletsizlikleri bir nebze görünür kılarken, kesimin temelindeki yapısal meseleleri çözmek için kâfi olmuyor.

Menajerlik sistemindeki sanatkarların şahsî markaları, büyük ölçüde PR çalışmaları üzerinden şekilleniyor. Lakin bu süreçte gerçek yetenekler ve muvaffakiyetler yerine palavra yanlış anlatılar öne çıkıyor. Oyuncuların gazetecilerle yaptığı garip ve dikkat çekmekten öbür hedefi olmayan paylaşımlar, kesimde şeffaflık ve dürüstlük eksikliğini daha da artırıyor.

PR faaliyetlerinin bir yandan sanatkarların mesleklerine katkı sağlaması beklenirken, öte yandan bölümün güvenilirliğini zedeleyen bir araç haline gelmesi, kurumsallaşamama sorununu derinleştiriyor.

Türkiye’de menajerlik sistemi, kurumsal bir yapıya değil, ferdi bağların ağır bastığı bir pazar mantığına dayanıyor. Menajerlerin, oyuncuların mesleklerini profesyonel bir halde yönlendirmek yerine, dalda simsarlık yaparak kısa vadeli çıkarlara odaklandığı bir tertip hâkim. Bu durum, kaliteli projelerin yetersiz oyunculara teslim edilmesine ve daldaki genel kalitenin düşmesine neden oluyor.

Sektördeki çarpıklıklar, yetenekli şahısların sisteme girişini de zorlaştırıyor. Ahbap-çavuş münasebetleri, yeni oyuncuların kesimde varlık göstermesini engellerken, başarılı projeler hak eden oyuncular yerine “bağlantıları güçlü” şahıslara teslim ediliyor. Bu durum, yetenekli oyuncuların mesleklerinde ilerleme sağlayamamasına ve bölümdeki adaletsizlik algısının derinleşmesine yol açıyor.

Tüm bu meselelerin üstesinden gelmek için dalın kurumsal bir yapıya kavuşturulması gerekiyor. Bunun için:

Menajerlik sisteminin profesyonelleştirilmesi ve türel çerçeveye oturtulması,

PR çalışmalarının daha şeffaf ve yeteneğe dayalı bir halde yapılması,

Proje seçimlerinde nitelik ve yeteneklerin ön planda tutulması,

Oyuncuların haklarının korunması için bağımsız bir kontrol sistemi oluşturulması kural.

Türkiye’de oyunculuk bölümü, dünya standartlarına ulaşmak istiyorsa, kurumsallaşmayı ve adaleti merkeze alan bir dönüşüme muhtaçlık duyuyor. Bu dönüşüm, sırf sanatkarların değil, kesimin tüm bileşenlerinin daha sağlıklı bir tabanda çalışmasını sağlayacaktır.”