Genç cumhuriyet halkı böyle uyardı: Casuslardan korunun

Milli İstihbarat Akademisi (MİA), 1928’de yazılan ve halkı casusluk tehditlerine karşı bilinçlendirmeyi amaçlayan “Casuslardan Korunma” başlıklı Osmanlıca yayını Latin harflerine aktararak yine yayımladı.

MİA’dan yapılan açıklamada, “Casuslardan Korunma” başlığıyla 1928 yılında Harbiye Mektebi Tabiye muallimlerinden Binbaşı Sami tarafından kaleme alınan kitapçığın, MİA İstihbarat ve Güvenlik Araştırmaları Merkezi Koordinatörü Dr. Serhat Aslaner tarafından yine hazırlandığı belirtildi.

Erken Cumhuriyet Devri’nde yayımlanan kitapçığın, o devirde genişleyen istihbarat faaliyetleri çerçevesinde halkı bilinçlendirme maksadıyla hazırlanmış bir rehber niteliğinde olduğu kaydedildi.

Türk milletinin, yabancı ülke servislerinin açık ve örtülü operasyonlarına karşı farkındalığını artırmak için kaleme alındığı belirtilen kitapçığın, o periyodun tehdit algılarını ve karşı istihbarat stratejilerini bugüne taşıdığı tabir edildi.

İstihbarat faaliyetlerinin süratle arttığı, dış tehditlerin bilhassa casusluk faaliyetleri aracılığıyla toplumun en ince noktalarına kadar nüfuz etmeye çalıştığı bir periyotta yayımlandığı aktarılan kitapçığın, halkı ve orduyu bu tehditlere karşı uyarmayı, casusluk formülleri ve davranış biçimlerine karşı farkındalık yaratmayı hedeflediği bildirildi.

TOPLUMSAL BİLİNCE DESTEK

Sade bir lisan ile yazıldığı ve geniş halk kitlelerine ulaşmayı amaçladığı belirtilen kitapçığın, bir bilgilendirme metni olmanın ötesinde, halkın yabancı servislerin istihbarat faaliyetlerine karşı direncini artırmayı ve kritik bilgilerin yanlış ellere geçmesini engellemeyi amaçlayan bir bağlantı kampanyası olarak değerlendirildiği aktarıldı.

Açıklamada kitapçığın, istihbarat ve karşı istihbarat faaliyetlerine dair toplumsal şuur oluşturmayı ve halkın bu bahiste daha donanımlı hale gelmesini sağlamayı amaçladığına işaret edildi.

Kitapçığın ayrıyeten, devrin tehdit algılarının ve bu tehditlere karşı geliştirilen stratejilerin anlaşılmasına, devletin istihbarat alanındaki yaklaşımının ve halkın bu alanda bilinçlendirilmesi için kullanılan tekniklerin ortaya konulmasına katkı sunduğu söz edildi.

MİA tarafından yayına hazırlanan ve internet sitesinden erişime açılan çalışmanın, “Casuslardan Korunma” kitapçığının çevrim yazısının yanı sıra, mevzuya dair bir giriş metni ve tekrar mevzuyu destekleyici mahiyette seçilmiş ek okuma modüllerini da içerdiği bilgisi verildi.

Açıklamada, “Casuslardan Korunma” kitapçığından kimi dikkati cazibeli kesitler de yer aldı.

Söz konusu kesitlerde şu tabirler kullanıldı:

“Soru: Birinci ve ikinci kısımlarda casus ve boşboğazların nasıl adam olduklarını yeterlice anladın mı?

Cevap: Evet efendim, çok yeterli anladım.

Soru: O halde bunlara karşı ne yapmak lazımdır?

Cevap: Boşboğazların ağzını tutmak casusların da haber almak için yapacakları tertibatları bozmak lazımdır.

Soru: Arkadaşlarından birisi bu türlü boşboğazlık yapmak isterse ne yaparsın?

Cevap: Yapmaması için birkaç kez tembih ederim, şayet dinlemezse derhal zabite malumat veririm.

Soru: Bir insan boşboğazlık yapmamak için ağzını nasıl kapamalıdır?

Cevap: Gerek bildiğini ve gerekse yalan yanlış işittiği sözleri hiçbir yerde söylememek suretiyle ağzını kapamalıdır.

Soru: Casuslara karşı nasıl davranırsın?

Cevap: Efendim, bunlarla uğraşmak çok güçtür. Eski kıssalarda işittiğimiz üzere yedi başlı su aygırı var imiş, işte casuslar da tıpkı buna benzermiş, bir başını kesersek yerine bir baş daha türermiş. Bunun için bu gibilerle lakin hükümetimizin yaptığı muntazam teşkilatla karşı gelinebilir.

Soru: Sizlere hiçbir görev düşmez mi?

Cevap: Evet efendim. Yalnız biz askerler değil bütün memleket halkı dahi casuslarla uğraşmalıdır. Herkes memleketi hakkında düzgün, berbat her ne işitirse derhal haber vermelidir ve bir adamın casus olduğundan kuşku edilirse çabucak yakalayıp asker ise zabitine, başı bozuk ise polise teslim etmelidir.”

TAKDİM

Kitapçığın, “Takdim” kısmında Ulusal İstihbarat Akademisi Lideri Prof. Dr. Talha Köse’nin değerlendirmeleri de yer aldı.

Köse, takdim yazısında “Casuslardan Korunma” başlıklı metnin, içeriği ve üslubu göz önünde bulundurulduğunda, olabildiğince geniş bir kitleye ulaşmayı hedeflediğini kaydetti.

Kitle bağlantı aygıtlarının şimdi yaygınlaşmadığı bir periyotta gazete, kitapçık, broşür ve gibisi yayınların, bilginin kamusallaşması ve yaygınlaşması için en değerli araçlar olduğuna vurgu yapan Köse, “İstihbarat üzere kritik bir mevzuda, ülkenin en ücra köşesindeki halkı dahi uyarmak, bilgilendirmek ve bilinçlendirmek için hazırlanan Casuslardan Korunma; periyodun şartlarına uygun, içeriği ve üslubu ile özgün bir nitelik taşımaktadır. Günümüzden geriye dönüp bakıldığında periyodun tehdit algılarını, devletin istihbarata ve casusluk faaliyetlerine yaklaşımını ve devletin buna karşı ilgili çalışanını ve halkı bilinçlendirmek için kullandığı yolları anlamamızı sağlaması açısından da değerlidir.” tabirlerini kullandı.

“Casuslardan Korunma” isimli kitapçık, “Casuslar Nasıl Adamlardır ve Vazifeleri”, “Boşboğazların Casuslara Hidmeti ve Vatana Zararları” ile “Boşboğaz ve Casuslarla Uğraşılması” başlıklı üç kısımdan oluşuyor.

Kitapçığın dijital sürümüne, Ulusal İstihbarat Akademisinin toplumsal medya hesabından erişim sağlanabiliyor.