Güzellik uğruna ne kadar ileri gidebiliriz

The Substance/Cevher
Buradan da bir bildiri alınmazsa, sinema ne yapsın?

Sonsuz gençlik vaadeden bir teklifle karşılaşan Elisabeth’in kıssasını anlatan ve “iğrenç derecede hoş bir film” olarak isimlendirilen kaygı, tansiyon, bilim kurgu sineması The Substance Demi Moore’a sonsuz gençlik değil fakat sonsuz memnunluk getirdi.

Güzel ve genç kalmaya çalışmak bir lanet olabilr mi? Bal üzere oldu bile. Sistem bizi bizden etti niayet.

Güzellik aslında tarifi tam olarak yapılabilen bir şey değil, çok şahsî çok içsel bir algı durumu. Ucu bucağı olmayan, tatminsiz sonsuz ve rahatsız edici bir durum üstelik. Ne orta dünya bu hale geldi de, insanoğlu fizikî hoşluğu sonsuz kılmayı sıkıntı edindi, genç kalabilme inadı sardı sarmaladı bilhassa bayanları.

Tanımı yapılamaz dedim ya, misal bir bayan var ismi da Nicole Kidman diyelim. Bana nazaran, çoğunluğa nazaran şahane, hoşluk ötesi bir bayan. Ona nazaran durum birebir mı? Değil olağan, hoşluğunun kalıcı olabilmesinde ısrar edip ve yaş almasına direnerek dudaklarını şişirmesi, botoks ve dolgu materyali bağımlısı olması nasıl açıklanabilir. Hah tabi o üniversal başarılara imza atmış bir oyuncu, mecbur diyeceksiniz. Demeyin. Yaş almak, yaşlanmak, değişmek, fizikî olarak eskimek, insan tabiatı değil mi?
Baksanıza, Nicole Kidman’a dün yayımlanan The Guardian’daki röportajda sorduğum “kendini şanslı buluyor musun” sorusuna, “evet şanslıyım, herkesin imrendiği taş üzere bir bedenim var, çok yetenekliyim, bunları ben seçmedim, varoluşumun bir armağanı bu, talih benim göbek adım” diyemedi. Evirdi çevirdi soruyu…

Evet girizgahı uzatmış olabilirim.

Demi Moore, Golden Globe mükafatı kazandı, en düzgün oyuncu kısmında.
62 yaşındaki Moore, Fransız direktör Coralie Fargeat imzalı The Substance sinemasındaki rolü ile, bazılarının bayıldığı bazılarının iğrenç bulduğu ve bazılarının de rezalet hoş diye tanımladığı sinemayla; sistem tenkidinin altını sivri bir bıçak ucuyla kazıyarak gösterdi dünyaya.

50 yaşındaki eski bir oyuncu ve aerobik görüntüleriyle ününü sürdüren Elisabeth Sparkle, artık yaşlandığı gerekçesiyle işini kaybeder. Bilim kurgu, dehşet ve dramadan çokça nasibini almış sinemada, bayanın imdadına bir “kendinin en uygunu olabilme” bahtı yetişir. Sinema işte bu noktada, mide bulandırıcı bir noktaya gelir, bir serum kullanarak, kendi bedeninden yeni bir versiyon yaratacaktır. Sinema tarihindeki tüm kült direktörlerin sinemalarının esintisini taşıyan The Substance, ne kadar düzgün bir sinema olduğu istikametinde tartışılabilir. Sıradan seyirci için sıkıntı, sinema aşıkları için üst seviye farklı bir tecrübe.

Bolca beden teşhiri, çokça lakin o denli bu türlü değil, çokça kan, müthiş efektler, bakmaya dayanamayacağınız, gözlerinizi kaçıracağınız iğrenç sahnelerle dolu bir diğer sinema bu.

Felsefe, ruhsal dünya, sinema tarihi, oyunculuk, direktörlük, senaryo olarak başka farklı tezler yazılabilir hakkında.

Ama hakkını vermek gerekir ki Demi Moore’a, dün akşam ödül aldığında yaptığı konuşmada söylediği üzere, kendini en yetersiz ve artık oyunculuktan ve bölümden koptuğunu hissettiği anda, yeteneğini gösterebildiği ve nihayet 45 yıllık sinema hayatında bir ödül kucaklayabildiği bir sinema var karşımızda.

Çok yüzeysel bir tenkit yaptığı söylense de, bugün bayan erkek herkese dayatılan ve bir mecburilik üzere ensemizde sallanan genç kalma kılıcı, bunu başaramayanlar için giyotinin altında kalmak demek.
Çok yıl evvel bir köşe yazımda şunu demiştim, “korkarım botoks mecburî hale gelecek, estetik operasyon olmak gerektiğini sıhhat ocağındaki hekimler reçete olarak yazacak”…

Korkunç, çok vahim. Bunları yazarken, bir yandan da İstanbul’a geldiğimde çabucak bir botoks randevusu almam gerektiğini düşünüyorum. Kendi en düzgün versiyonuma kavuşma talihim olsa, tıpkı sinemanın öyküsündeki üzere, hayır der miydim?

Hayır der miydiniz?
Hayır tut ki, genç kaldık 100 yaşına kadar; arkadaş ölmeyecek miyiz sonunda…
Bari başları çalıştırın da ölümsüzlüğü bulun, o da ne işe yarayacaksa…

Elif Aktuğ