Halet Çambel’in ‘Kırmızı yalı’sında neler oluyor | Halet Çambel kimdir
KIRMIZI YALI’NIN SATIŞI TEZLERİ: TARİHİ MİRAS TEHLİKEDE Mİ
Boğaziçi Üniversitesi Vakfı (BÜVAK) tarafından, arkeoloji dünyasının efsane ismi Prof. Dr. Halet Çambel’in mirası olan Kırmızı Yalı’nın satışı için yetki verildiği tez ediliyor.
Çambel’in Arnavutköy’deki tarihi yalısı, üniversiteye “Halet Çambel ve Nail Çakırhan Arkeoloji ve Klâsik Mimarlık Araştırma Enstitüsü” olarak kullanılmak üzere bağışlanmıştı. Lakin yalı, onarımının tamamlanmasına karşın hala hizmete açılmadı. Bu durum, yalının satışa çıkarılacağı tarafındaki savları güçlendirdi.
HALET ÇAMBEL’İN ARŞİVLERİ NEREDE
Cumhuriyet’ten Öznur Oğraş Çolak’ın haberine nazaran, Mimari Onarım Kültür Varlıklarını Koruma Derneği Başkanı Serhat Şahin, Halet Çambel’in üniversiteye bağışladığı evrak ve arşivlerin akıbetiyle ilgili telaşlarını lisana getirdi.
Şahin, Sayıştay raporlarında belirlenen eksikliklere dikkat çekerek, bu evrakların müzayede firmalarına satıldığı savlarının da gündemde olduğunu belirtti. Şahin, “Bu dokümanlar, Türk arkeolojisi için değer biçilemez bedelde. Korunmaları ve enstitünün bir an evvel açılması gerekiyor” dedi.
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ’NE SERT ELEŞTİRİLER
Serhat Şahin, Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Naci İnci’ye yönelttiği sorularla dikkat çekti:
“Kırmızı Yalı’nın onarımı tamamlandığı halde neden hala açılmıyor?”
“Yalının satışıyla ilgili savlar yanlışsız mu? Bu tarihi miras neden korunmuyor?”
“Halet Çambel’in Karatepe kazısına ilişkin evrakları neden hala yayımlanmadı? Bu dokümanların basılması neden engelleniyor?”
Şahin, tapuda enstitü olarak kullanılması koşuluyla kayıtlı olan yalının satışının tüzel bir sorun teşkil edeceğini vurguladı. Ayrıyeten, Halet Çambel’in yakın çalışma arkadaşları Prof. Dr. Aslı Özyar ve Prof. Dr. Ayşe Selçuk Esenbel’in de bu sürece dahil olması gerektiğini belirtti.
HALET ÇAMBEL KİMDİR
Prof. Dr. Halet Çambel, Türk arkeolojisinin en kıymetli isimlerinden biriydi. Atatürk’ün yakın arkadaşının kızı olan Çambel, 1936 Berlin Olimpiyatları’nda Türkiye’yi temsil eden birinci bayan eskrimci olarak tarihe geçti. Paris Sorbonne Üniversitesi’nde eğitim gören Çambel, Hititçe, Asurca, İbranice ve İngilizce bilen bir bilim insanıydı.
İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü’nün kurucuları ortasında yer aldı ve Hattuşa ile Karatepe kazılarında değerli keşifler yaptı. Hollanda Prens Claus Ödülü’nü alan Çambel, Anadolu uygarlıklarının araştırılmasına büyük katkılar sağladı.
YALININ DURUMU: BİR MİRAS NASIL HOR KULLANILIYOR
Halet Çambel’in yakın dostu sanat tarihçisi ve ressam Gürol Sözen, yalının şu anki durumunu “ecel teri döküyor” kelamlarıyla özetledi.
Sözen, “Bir ömür uzunluğu Anadolu’nun tarihini aydınlatan Çambel’in mirası, bugün karanlık bir süreçle karşı karşıya. Yalı, güya bir mimoza ağacı üzere, karanlığa karşın aydınlığı arıyor” dedi. Sözen, yalının üniversite tarafından hor kullanıldığını ve bu durumun tarihi bir kusur olduğunu vurguladı.
