Herkesin aklındaki sorular: Bu kadar kayıp neden… Sorumlu kim… Denetleme zaafı niçin aşılamıyor… Odatv yanıtları uzmanından aldı

Bolu Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel’deki otel yangını, kayıpların çokluğu açısından soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Yangın ihmallerden ötürü mı çıktı, bu kadar vatandaşımızı kaybetmemizin sorumluları kim, söndürme neden bu kadar uzun sürdü, bir daha misal bir facianın yaşanmaması için neler yapılmalı…

Kamuoyunun da sorduğu bu soruları, mevzunun uzmanı İstanbul Üniversitesi Sivil Savunma ve İtfaiyecilik Programı Lideri Dr. Erhan Bakırcı’ya sorduk. Aldığımız karşılıklar şöyle…

GÜVENLİK ALGIMIZ ZAYIF

– Hocam çok sayıda kaybın yaşandığı bu büyük yangını genel olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bu olayı, Türkiye’deki yangın güvenliği algısının ne kadar zayıf olduğunun ve buna karşı alınan tedbirlerin ne kadar yetersiz olduğunun açık bir ispat olarak görüyorum. Bu risk, maalesef hem otellerde hem alışveriş merkezlerinde epeyce yüksek. Her an bizim yapılarımızda büyük felaketler başımıza geliyor.

ÇOK SAYIDA VATANDAŞIN KAYBI NEYLE AÇIKLANIR?

– Bu kadar çok sayıda insanın vefatıyla sonuçlanmasını nasıl açıklayabiliriz? Yangın merdivenlerinin neden kullanılıp kullanılmadığı kesin değil… Lakin sizin bu hususta bir iddianız, bir yorumunuz var mıdır?

Bu bahiste şunu söyleyebilirim. Burada yangın güvenliği açısından bir kadro zahmetler olduğu açık. Bu tahliyelerin süratle olması lazımdı. Biliyorsunuz, yangın güvenliği üç temel ayak üzerine oturur. Bir algılama, iki ihbar, üç söndürme. Bu kadar büyük can kaybının meydana gelmesi, bu üç adımda çeşitli eksikliklerin olduğunu bize söylüyor. Fakat alışılmış ya olay yerini incelemeden, yanan binayı incelemeden, bu bahiste kesin bir yorum yapamayız. Lakin bir eksiklik kanaatine varmak mümkün.

NEDEN UZUN SÜRDÜ?

– Söndürme işinin yaklaşık 10 saat sürmesi nasıl açıklanabilir?

Otelin içindeki çok sayıda materyal yanıcı olduğu anlaşılıyor, bundan ötürü için süratli bir biçimde yangın binayı kaplamış üzere. Çok sayıda kişinin olduğu bir binaya itfaiye grubu de dikkatli müdahale etmek zorunda. Binaya sert bir su müdahalesi, ziyan verici olabilir… bu da oteli, yıkılıma riskiyle karşı karşıya bırakır. İçeride kurtarabileceğiniz beşerler varsa, onları kurtarmanızı pürüzler. Teknik açıdan bu hassasiyet nedeniyle söndürme faaliyeti uzun sürmüş olabilir.

ÖLÜMLERİN NEDENİ YANMA MI ZEHİRLENME Mİ

– Hocam bu cins yangınlarda, vefat nedeni genel olarak dumandan zehirlenme mi oluyor?

Tabii vefat sayısının çok fazla olması, bize dumandan mevti daha görünür kılıyor. Burada da otelin içindeki materyallerin yani etoksit gaz üreten gereçler olduğu, yangın güvenliği açısından riski materyaller olduğu kanısını doğuruyor. Fakat doğal bu hususta net bir şey söyleyemem.

DUMAN NE KADAR MÜDDETTE ZEHİRLER?

– Duman zehirlenmesi, bir insanı ne kadar müddet içerisinde vefatına yahut baygınlık geçirmesine neden olur?

Şöyle… Duman çıktıkça oksijen ortamdan uzaklaşır. Ateş, yanma tepkisini sürdürmek için ortamdaki oksijen kullanıyor. Oksijen, ortamdan azaldıkça yanan husustan ortaya çıkan gazlar etrafa doluyor. Oksijen oranı ortamda yüzde on ya on bir üzere olmaya başladığında biz de zehirlenmeye başlıyoruz.

ANA SORUMLU KİM?

– İnsanların kalabalık bir formda bulunduğu yerlerin yangın riskine karşı denetimleri ve kontrolleri hangi kurum tarafından yapılıyor ve bunun sorumlusunun kim olduğunu söyleyebiliriz.

Bunun sorumlusu tabi ruhsat vermeye yetkili belediyeler… Kamu kurum ve kuruluşları bunların hepsinin muhakkak ölçüde kontrol sorumluluğu var. Bunların hepsi bu tip yerlerin ruhsatlarında çeşitli yaptırımlara sahipler. Lakin sorunun temel kaynağı bence, ruhsatı veren ve denetleyenlerin tıpkı olması. Kesinlikle ruhsatı veren üniteyle, kontrol yapan o ünitenin farklı olması gerekiyor. Hatta bir üçüncü göz tarafından da, bağımsız proje kuruluşlarınca da bu verilen ruhsatların, muhakkak aralıkla denetlenmesi çok kıymetli. Maalesef buralarda önemli eksikliğimiz var.

BÜYÜK TEHLİKE İSTANBUL’DA

Deprem bekleyen İstanbul’da en büyük meselelerden birisi, zelzele ise ikincisi de yangın riskidir. Bakın yani iktisat ağırlaştıkça, bu yangın güvenlik sistemlerinin bakımı, tamiri ve denetlenmesinde de önemli zorluklarla karşılaşıyoruz. Bunlar son derece kıymetli sistemler. Bu kıymetli sistemlerin sürdürülmesi güç olunca doğal alternatif yollara sapılıyor. Bu açık kapıların kesinlikle kapatılması lazım. Bilhassa toplu konutlarda risk büyük… Kesinlikle tedbirler almalıyız.

İKİ YANGIN MERDİVENİ SORUSU

-İlk gelen bilgilere baktığımızda iki tane yangın merdiveni olduğu belirtiliyor. Bu türlü büyük bir otelin iki tane yangın merdiveni olması sizce kâfi midir?

Doğal artık otelin alanını bilmiyoruz. Yapı hakkında hiçbir bilgimiz yok. Lakin yapı hakkında yetrli bilgimiz yok. Mimari tasarım hakkında bilgimiz olsa, kaç katının olduğunu bilirsek bir şey söyleyebiliriz. Onları bilemediğimiz için de, isimli süreçlere düşmüş bir bahis hakkında bir yorum yapmak bence çok uygun değil.

Osman Erbil