İngiltere’de kiliseler bir bir kapatılıyor: Havuz olan da var gece kulübü olan da
son on yılda İngiltere genelinde 3 bin 500’den fazla kilise kapandı: Birçoğu yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olan harap enkazlara dönüştü.
Son on yılda kilise iştirakinin düşmesi ve tamirat faturalarının çok yüksek olması nedeniyle, bu binalardan kimileri terk edilmiş biçimde çürüyor.
Öte yandan birçok kilise bunun yerine yeni bir hayata kavuşuyor.
Ev, toplum merkezi, kütüphane, müze, sanat merkezi, tiyatro, ofis, bar hatta gece kulübü üzere öbür bir kullanım alanına dönüştürülüyor.
Ve Hristiyanlığın düşüp İslam’ın yükselişte olduğu ülkenin değişen dini yapısının bir yansıması olarak, kimi kiliselerin mescide dönüştürülmesi de gündemde: Watford’da bulunan St Thomas’ Kilisesi bunlardan biri. Cami planları hazırlık basamağında…
Diğer geliştiriciler de binaları kurtarmak için devreye girerken, kiliseleri açık tutmak için çaresiz olan papazlar onları çok hedefli toplum tesislerine dönüştürmeye çalışıyor.
Ulusal Kiliseler Vakfı’na nazaran, ülke genelindeki yaklaşık 3 bin ila 5 bin cemaat kilisesi ya kapalı ya da yerleşik bir papaz olmadan aralıklı olarak kullanılıyor.
Sadece İngiltere Kilisesi’nin tamir birikimi ise en az 1 milyar sterlin.
Pazar günü kiliseye gidenlerin sayısı 2013’ten bu yana 788 bin’den 557 bin’e düştü ve birçok kilisenin sadece çevrimiçi hizmetlere geçmek zorunda kaldığı Covid salgını sonrasında papazlar kiliseye gidenlerin sayısını tekrar artırmak için çaba etti.
2021’deki hükümet nüfus sayımı dataları, Hristiyanların İngiltere ve Galler’de birinci sefer azınlıkta olduğunu gösterdi.
Nüfusun yaklaşık yüzde 46’sı (27,5 milyon kişi) kendilerini ‘Hristiyan’ olarak tanımlıyor; bu oran 2021’deki yüzde 59’luk orana (33,3 milyona) nazaran düşük…
Aynı datalar, Müslümanların sayısının 2011 yılında 2,7 milyon, yani nüfusun yüzde 4,9’undan 2021 yılında 3,9 milyona, yani nüfusun yüzde 6,5’ine çıktığını gösteriyor.
Ulusal İstatistik Ofisi’nin sayıları ayrıyeten, 2011’deki 14,1 milyon yahut %25,2’den 2021’de 22,2 milyona yahut %37,2’ye çıkarak “din yok” tabirinin nüfus sayımında ikinci en yaygın karşılık olduğunu buldu.
Ancak kiliseler kapanırken, birçoğu bir restoran, pub yahut öteki bir kullanım olsun, bir toplum buluşma noktası olarak yine işlevlendiriliyor.
İngiltere’deki kiliselerde görülen en farklı kullanım değişikliklerinden biri, evvelce I. Derece listelenmiş bir kilise olan Mayfair’deki St Mark’s içindeki yiyecek pazarı zinciri Mercato Metropolitano: Çarpıcı bir Romanesk dış cepheye sahip bina, kutsallığı bozulduktan sonra 5 milyon sterlinlik bir yenilemeden geçti ve yiyecek tezgahları ortasında mezarlar ve sanat yapıtları üzere özgün özelliklerinin birçoklarını koruyor.
Diğerleri, Chichester’daki The Duke and Rye üzere, Batı Sussex kentinin katedralinin karşısında bulunan pub ve gece kulübüne dönüştürüldü. Kumarbazlar artık 19. yüzyıldan kalma, 1982’de kutsallığı bozulan eski St Peter the Great Kilisesi olan Viktorya periyodunun ortalarına ilişkin gotik üsluptaki binada içki içebiliyor.
Bir başka sıra dışı dönüşüm ise, 2013’te eski St Andrew Kilisesi’nin yerinde kurulan Bournemouth’daki Halo Gece Kulübü.
I. derece müdafaa altındaki eski United Reformed Kilisesi, 2020’de 500.000 £’luk bir yenileme geçirdi ve tavandan aşağı inen motorlu bir aydınlatma düzeneğine sahip.
İşletme geçen yıl Mart ayında mali düşüncelerle karşılaşıp kapanmış olsa da, artık Mayıs ayında yeni bir sahiple, yeni bir isimle – Sanctum – yine açılacak.
Kuzey Doğu Londra’da, 1892 yılında açıldığında Clayburn Asylum Psikiyatri Hastanesi’nin bir kesimi olan şapel, daha sonra 24 metrelik bir yüzme havuzuna dönüştürüldü.
Ulusal Kiliseler Vakfı, son on yılda İngiltere’de 3 bin 500 kilisenin kapatıldığını, İskoçya’da ise kiliselerin yüzde 30 ila 40’ını kapatmayı etkin olarak planladığını belirtti.
Vakıf, Galler’deki tarihi kilise ve şapellerin yaklaşık dörtte birinin son yıllarda kapatıldığını, İngiltere’de ise 900’den fazla kilisenin Tarihi İngiltere Mirası Risk Altında Kaydı’nda yer aldığını ekledi.
Ulusal Kiliseler Vakfı tarafından Risk Altında olarak kabul edilen alanlar Lincolnshire, Shropshire, Herefordshire, Devon, Cornwall, Londra’nın iç ve merkezi, Manchester’ın birtakım bölgeleri ve Doğu Midlands…
Geçtiğimiz yılın temmuz ayında yardım kuruluşunun yaptığı bir anket, mahallî bir kilise kapanırsa kiliseye şahsen iştirakin neredeyse üçte bir oranında düşebileceğini buldu.
Çeviri
