Makarna üretiminde rekabete Mardin ve Şanlıurfa da katılıyor
1,5 MİLYON TON İHRACAT
Makarna dalı, üretimde dünyada üçüncü, ihracatta ise ikinci sırada yer alıyor. Bu yıl faaliyete girecek yatırımların kapasiteye dahil olmamış haliyle bölümün yıllık üretim kapasitesi 3 milyon ton olarak yer alıyor. Bunun 1,5 milyon tonu ihracata gönderiliyor. Dünya gazetesinden Mehmet Hanifi Gülel’in haberine nazaran, iç pazar tüketimi ise 650 bin ton olarak yer alıyor. Geriye kalan 850 bin ton ise kapasite fazlası oluşturuyor.
REKABET ARTIYOR
Bu yıl iç ve dış pazarda açılacak yeni üretim tesisleriyle makarna sektöründe kıran kırana bir rekabet de bekleniyor. İç pazarda Mardin ve Şanlıurfa’da ihracatta ise en büyük ana pazarımız olan Afrika’da Gana, Nijer ve Nijerya’da yeni fabrikaların önümüzdeki periyotta rekabeti artıracağına dikkat çekiliyor.
YENİ MAKARNA ÜRETİM SINIRLARI DEVREYE GİRİYOR
Makarna kesiminin doldurması gereken 850 bin ton boş kapasitesinin olduğunu tabir eden Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği (TMSD) Başkanı Aykut Göymen, bu yıl Mardin ve Şanlıurfa’da yeni kurulan fabrikalarda 7 makarna sınırı ve bir çizginin da mevcut bir firmanın kapasite artışı yapasıyla 8 hattın devreye gireceğini söyledi. Öteki yandan, Türkiye’nin ihracat pazarlarda da kurulan yeni makarna fabrikalarının olduğunu vurguluyan Göymen, “Afrika kıtasına sadece 2025 yılında bildiğimiz kadarıyla 50’nin üzerinde çizgi satışı yapıldı. Afrika’da yeni fabrikalar kuruluyor ve rekabetçiliği artıracak yatırımlar. İhracat yapılan ülkelerde kurulan fabrikalar haklı olarak gümrük vergisi de yükseltiliyor” dedi.
AFRİKA, GÜNEY AMERİKA, UZAKDOĞU PAZARI HEDEFTE
Sektörün 2025 yılı maksadın 1,5 milyon tonluk ihracat rakamını korumak olduğunu aktaran Göymen, buna karşılık 933,2 milyon dolarlık ihracat yapıldığını aktardı.
Yurt dışında ihracat yapılan ülkelerde kurulan her makarna tesis ile birlikte vergilerin konulduğunu bildiren Göymen, “Diğer yandan, Avrupa Birliği’ne 20 bin ton kota sonu olması ve ABD pazarına yüzde 64 oranında anti dampik vergisinden ötürü Türk üreticiler kelam konusu pazarlara eser ihraç edemiyor. Bu pazarlara gereğince ihracat yapamıyoruz. Makarna dalının gelişebileceği pazarlar Afrika, Güney Amerika ve Uzakdoğu yer alıyor. Bu pazarları göz önüne aldığımızda 1,5 milyon tonu muhafaza hedefimiz var” diye konuştu.
“UMARIZ KİMSE KAPATMAZ VE HERKESİN İŞİ YOLUNDA GİDER”
Yeni kurulan tesislerin pazarda rekabet oluşturacağına dikkat çeken Göymen, bir dönem halıcıların yatırım yaptığını ve bir mühlet sonra kârlıkları düşmeye başladığını söz etti. Fabrikalar yeteri kadar kâr edemediği için bir kısmının kapandığını hatırlatan Göymen, “Umarız kimse kapatmaz ve herkesin işi yolunda gider. Fakat sonuçta tüketim belli, üretim artıyor” dedi.
“TÜRKİYE, HİZMET ETTİĞİ PAZARLARDA BİR MARKA”
Geçen yıl makarna ihracatında ölçü bakımından yüzde 8 oranında artış yaşandığını açıklayan Göymen, ihracatın şu anda stabil bir halde devam ettiğini kaydetti. Uzakdoğu pazarına tüketici talebine nazaran tonunu 1.000 dolara makarna sattıklarını ileten Göymen, “Afrika’da yumuşak buğdaydan yapılan makarnanın talep edilmesiyle tonunu 650 dolara da satış yapıyoruz. GTİP’e bakıldığında Türkiye ucuz deniliyor lakin durum o denli değil. 19.02 GTİP’in içinde tıpkı vakitte noodle’da var ve çok kıymetli. Değerli olmasının sebebi de sosları yer alıyor. Mesela Çin’in ve Tayvan’ın noodle fiyatları ton başına bin 800 ile 2 bin dolarlara çıkıyor. Burada karışıklığın sebebi GTİP’in gerisine bakılmıyor. Bizim 2024 ortalama fiyatlar yaklaşık 720 doları düzeyinde olduğunu görüyoruz. Ayrıyeten Türkiye şu anda hizmet ettiği pazarlarda bir marka” diye konuştu.
“ŞANLIURFA VE MARDİN’DE YENİ TESİS”
Şanlıurfa ve Mardin’de yapılan yatırımları kıymetlendiren Aykut Göymen, öbür bölümlerde olduğu üzere bu tıp yatırımların fizibilitesi yapılmadan makarna bölümü için de uygun olmadığını aktardı. Yeni yatırımların fiyat rekabetini daha artıracağına vurgu yapan Göymen, “Bu durum esasen cüzi kârlarla çalışan kesimin kârlılığını daha da düşmesi manasına geliyor. Yeni açılan fabrikalar da kendilerine pazar bulmaya çalışacaklar. Pazar muhakkak ve pazardan hisse almaya çalışacaklar. 2025 içinde kurulması netleşen üç tane tesis var. Bunlar Şanlıurfa ve Mardin’de yer alıyor.
Bir tanesi şu an aktif ve bizim üyemiz. Başka yandan Türkiye’nin ihracat yaptığı ihracat pazarı Afrika’da yalnızca 2025 yılında bildiğim kadarıyla 50’nin üzerinde sınır satıldı. Afrika’da yeni fabrikalar kuruluyor ve rekabet talihimiz oradaki yeni fabrika kurulumlarıyla düşecek. Bu yeni çizgilerle rekabet bahtımız gerileme göstermesi mümkün. Afrika’da Gana, Nijerya ve Nijer’de kurulan yeni tesisler 2025 yılında devreye girecek. Ortalama bir sınır günlük yaklaşık 100 ton makarna üretiyor. Aylık 150 bin ton, yıllık ise 1,8 milyon ton kapasiteden bahsediyoruz” dedi.
