Murat Ülker sordu, Hanzade Doğan yanıtladı: Aydın Bey tutucuydu

İş insanı Murat Ülker, son olarak Hepsiburada’yı Kazakistan’ın en büyük e-ticaret kümesi olan Kaspi.kz’ye satan Hanzade Vasfiye Doğan ile kendi web sitesi “muratulker.com”da bir röportaj yaptı.

Ünlü iş bayanı, çocukluk yıllarından iş hayatındaki tecrübelerine, liderlik anlayışından bayan girişimcilere yönelik tavsiyelerine kadar birçok bahiste açıklamalarda bulundu.

Hanzade Doğan, babası Aydın Doğan ile ilgili, “Babamın tutumu ekseriyetle tutucuydu. Kızları dışarı çıksın tercih etmezdi, arkadaşlarımız bize gelirdi. Bu yüzden konutumuz daima kalabalıktı” dedi.

Doğan Kümesi’nin medyadan çıkmasıyla ilgili Hanzade Doğan, “Doğan Medya Kümesi memleketler arası standartlarda yönetilen bir medya kümesi idi. Fakat bir noktada medyadan çıkmaya karar verdik ve Doğan Grubu’nu tekrar yapılandırdık” sözlerini kullandı.

Öte yandan, Hanzade Doğan, Murat Ülker’e, Ülker Kümesi’nin Fenerbahçe Spor Kulübüne sponsorluklarına ait, “Sizin spor sponsorluklarınız da çok var. Geri dönüşleri güzel oluyor mu?” sorusunu yöneltti.

Murat Ülker ise “Tabii, Ülker Çikolatalı Gofret bir vakitler 1 milyon satardı. Sonra bu sayı giderek arttı fakat ölçü olması açısından söylüyorum, Halley de Fenerbahçe ile sponsorluktan sonra çabucak 1 milyonu yakaladı” diye karşılık verdi.

İşte o röportaj…

– Sevgili Hanzade Doğan, Doğan Holding Yönetim Kurulu Lideri olarak yeni misyonunuz iyi olsun. Yeni periyot hakkında his ve fikirlerinizi sorarak başlamak isterim sohbetimize. Doğan Holding ile ilgili vizyonunuz nedir, Holding’i gelecekte hangi arenalarda göreceğiz mesela?

Çok teşekkürler Murat Bey, hem uygun dilekleriniz hem de keyifli sohbetiniz için. Sizi LinkedIn’de büyük bir beğeniyle takip ediyor ve ilham alıyorum. Sizin kanalınız aracılığıyla umarım ben de takipçilerinize farklı bakış açıları sunabilir ve ehemmiyet verdiğim noktalarda ilham kaynağı olabilirim.

Öncelikle, Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı, alışılmış ki son derece onurlu bir vazife. Evet, 1 Şubat prestijiyle Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı misyonunu sevgili kardeşim Begüm Doğan Faralyalı’dan devralıyorum. Begüm, 13 yıllık liderliği boyunca, kümemizin en sıkıntı günlerinde pek çok stratejik atılıma imza atarak şirketlerimizin farklı dallarda muvaffakiyetle büyümesine öncülük etti. Başarılarından ötürü aile ve holding olarak müteşekkiriz. Begüm başkanlığı devretmek isteyince bana düşen de bayrağı alıp birebir heyecanla ileri taşımak.

Tüm yönetim kurulu ve idare takımı olarak, her daim kümemizi daha ileriye götürmek ve paydaşlarımıza, topluma daha fazla paha yaratmak için çalışıyoruz. Bunu sürdürmek, en temel önceliğimiz.

Son 20 yılda, teknoloji ihtilaliyle birlikte hayatımıza birçok farklı kesim ve iş modeli girdi. Ben de teşebbüsçü olarak, başta Hepsiburada ve Nesine kümeleri olmak üzere, teknoloji alanında farklı markalar kurdum, büyüttüm ve yatırımlar yaptım. Yapay zekâ ile birlikte yeni bir teknoloji dalgasının içerisindeyiz. Önümüzdeki periyotta de girişimcilik kimliğim ve teknoloji vizyonumla Doğan Holding için paha yaratmayı umuyorum.

HEPSİBURADA’NIN SATILIŞ ÖYKÜSÜ

– Hepsiburada’yı Kazakistan’ın en büyük e-ticaret kümesi olan Kaspi.kz’ye sattınız, süreç nasıl ilerledi, mutlu musunuz aldığınız karardan?

Aldığım karardan mutluyum. Birinci başlarda satmak üzere bir niyetim yoktu; daima okyanusta büyüyerek ilerleyeceğiz diyordum. Lakin alıcının Hepsiburada için çok gerçek bir seçim olduğuna inandım ve bu kararın şirketin geleceği için en düzgünü olduğunu düşündüm.

Kazak bir şirket denince, insanların aklına çabucak petrolden ya da gazdan kazanılan paralar geliyor. Lakin burada sahiden benim üzere bir teknoloji girişimcisinin kurduğu dünya çapında bir muvaffakiyet hikayesi var. Küçük bir banka alıp onu dijitalleştiriyorlar; e-ticaret ve çeşitli uygulamalar derken koca bir dijital dünya oluşturuyorlar. Okuldan eski bir arkadaşım Kazakistan’da yaşıyor ve bana, “Biz orada onların dijital dünyasıyla yaşıyoruz,” dedi. Şirketin piyasa kıymeti 20 milyar doların üzerinde ve Nasdaq’ta halka açık.

Bana nazaran Hepsiburada’nın geleceği yüklü olarak finansal servisler tarafında gelişecek. Bu grup, bu işi çok yeterli biliyor ve kâfi finansal güce sahip. Onlar için de bu açılım kıymetli, zira Kazakistan küçük bir ülke ve Türkiye üzere bir pazara genişlemeleri stratejik bir adım.

İkinci olarak, bunun Türk teşebbüsçüler ve Türk teknoloji şirketleri için de çok değerli ve umut vadeden bir gelişme olduğunu düşünüyorum. Hepsiburada’nın seyahatinden gurur duyuyorum.

– Hepsiburada’yı kurdunuz, büyüttünüz ve yıllar içerisinde çok büyük rakiplerle karşı karşıya geldiniz; Alibaba, Amazon üzere dev şirketlerle tıpkı pazarda yer almak sizi nasıl etkiledi? Bu süreçte zorlayıcı şartlarla nasıl başa çıktınız?

Hepsiburada’yı bugünlere getirirken karşımıza çok büyük rakipler çıktı; Alibaba, Amazon üzere dev şirketlerle birebir pazarda yer almak kolay değildi. Bu şirketler, toplam Türkiye iktisadından bile daha büyük. Üstelik üzerlerinde hiçbir kârlılık baskısı yok; çok uzun yıllar ziyan ederek bulundukları piyasaları domine etmek üzerine kurulmuş bir sistemleri var.

Ancak zorlayıcı şartlar bizi hiçbir vakit yıldırmadı. Savaşçı bir ruhum olduğunu söyleyebilirim. İnovasyonla, dala her vakit birincileri getirerek, müşteri memnuniyetini merkeze koyarak ve servis düzeyimizde yarattığımız üstünlükle Hepsiburada, hem en güvenilen hem de en çok tavsiye edilen e-ticaret platformu olarak küresel devlerle rekabet etti ve etmeye devam ediyor.

– Hepsiburada payları 1 Temmuz 2021’den bu yana dünyanın en büyük ikinci borsası Nasdaq’da süreç görüyor. Burada yer almanın Hepsiburada’ya katkısı mı, ziyanı mı oldu? Türk şirketlerine Nasdaq’ı önerir misiniz? Halka açıldıktan sonra da satış oldu. Güç bir süreç miydi? Sıkıntı bir karar mıydı?

Nasdaq’ta 12 dolardan halka açıldık. Halka arzımıza dünyanın en büyük teknoloji fonları yatırım yapmıştı. Pay fiyatımız 15 dolara kadar çıktı lakin akabinde süratle düşüşe geçti. O düşüş, hakikaten büyük bir travmaydı.

“Peki, neden düştük?” diye sorarsanız; Temmuz’da halka arzı gerçekleştirdiğimizde dolar kuru 8,5 TL idi. Çabucak akabinde süratle yükselerek 18 TL’ye çıktı. Tıpkı periyotta, dünyada teknoloji şirketlerine olan ilgi azalmaya başladı, faiz oranları yükseldi. 2021 yılında Nasdaq’ta halka arz yapan birçok teknoloji şirketi paylarında satışlar gerçekleşti. Bu durum, yatırımcılar ortasında büyük bir panik dalgası yarattı ve kimseye durumu açıklayamadık. Yaşanan ekonomik dalgalanmalardan sonra, piyasa kıymeti şirketin gerçek performansından büsbütün koptu.

Tüm zorluklara karşın bu süreci tavsiye eder miyim? Bizim için o gün yanlışsız bir süreçti. O süreçte 800 milyon dolara yakın bir fon girişi sağladık. Bu ölçüsü ne Türkiye’den ne de Londra Borsası’ndan sağlayabilirdik ve şirkete o sermaye lazımdı. O para ana hissedarlara hiç gelmedi. Büyük çoğunluğu şirketin içine sermaye olarak girdi, bir kısmı da Franklin Templeton’a gitti. 2015’te paya 1,5 dolardan girmişlerdi, paylarının yarısını 12 dolardan satarak değerli bir yarar elde ettiler.

HEPSİBURADA’NIN AKABİNDE NE YAPACAK

– Siz teşebbüsçü olarak yolunuza nasıl devam edeceksiniz? Yine Türkiye’de bir şirket alır mısınız? Türkiye’nin gelecekteki ekonomik büyüme potansiyeli hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce dallar ortası çeşitlendirmek Türkiye için ne kadar değerli?

Doğan Holding’de üstlendiğim başkanlık rolü, girişimcilik iştahımı etkilemeyecek. Türkiye’nin ekonomik potansiyeline yürekten inanıyorum. 1 trilyon dolarlık gayrisafi hasılamız ve 80 milyonun üzerinde nüfusumuzla büyük bir pazarız. Ayrıyeten, Türkiye’den bölgesel güçler çıkabileceğine de samimiyetle inanıyorum.

Siz de Ülker olarak bunun çok hoş bir örneğisiniz. Hatta, bölgesel değil tam manasıyla küresel bir oyuncu haline geldiniz.

Ben de Türkiye’den başlayarak daha büyük coğrafyalara yayılacak yeni iş modelleri üzerine çalışmaya başladım bile.

GENÇLERE TAVSİYE

– Bir iş insanı olarak Türkiye’de girişimciliği destekleyecek en kıymetli adımların neler olduğunu düşünüyorsunuz? Girişimcilik ekosistemine katkıda bulunmak isteyenlere tavsiyeleriniz nelerdir?

Türkiye büyük ve dinamik bir pazar. Lakin ne yazık ki teşebbüs sermayesi fonu açısından gereğince varlıklı değil. Son yıllarda bir artış olsa da hala yetersiz. Meğer teşebbüs sermayesi çok kritik; yeni fikirleri desteklemek için kurulan fonların artması, girişimcilik ekosistemine büyük yarar sağlıyor.

Girişimci olmak isteyen gençlere, evvel öteki şirketlerde çalışarak iş deneyimi kazanmalarını, akabinde teşebbüsçü olmalarını öneriyorum. Örneğin, benim birinci işim olan Goldman Sachs’ta çok şey öğrendim, bu tip kurumlar beşere hakikaten sağlam bir alt yapı veriyor.

Bir de başarısızlık olmadan muvaffakiyet gelmiyor. Mesela Silikon Vadisi’nde herkes, geçmişte yaptığı kusurlarla barışık ve o yanlışlardan çıkardığı derslere odaklanıyor. Avrupa’ya baktığımda durum bu türlü değil, ancak Silikon Vadisi’nde bu yaklaşım hayli yaygın. Bana kalırsa yolda bir iki sefer düşmek olağan, hatta öğretici. Kıymetli olan yılmamak. Birinci başarısızlıkta havlu atmamalı.

İŞ HAYATINA NASIL GİRDİ

– Tam bu noktada iş dünyasındaki şahsî serüveninize geçmek isterim. İş hayatına nasıl başladınız?

Üniversiteden sonra Goldman Sachs’ta işe başladım. Telekom, medya ve satın alma alanlarında çalıştım; o devir internet hayatımıza yeni giriyordu. Yahoo ve America Online üzere platformlar şimdi yeni çıkmıştı ve bu gelişmeler ihtilal niteliğindeydi. Akabinde internet dünyası süratle büyümeye başladı, lakin çok geçmeden o balon patladı. İşte o devrin atmosferi içinde Türkiye’ye döndüm ve Doğan Grubu’nda klâsik medyayı yeni medyaya dönüştürmek için yatırımlara başladım.

2001 krizi sırasında ise herkes “internet öldü” diyordu. Doğan Holding’in yapısı gereği bütçe disiplini üzere belli kuralları vardı. Meğer ben, birçok denenmemiş yeni model üzerinde çalışıyordum. Bir kültür uyuşmazlığı oldu diyebilirim. Bir noktada, hayallerimi holdingin çatısı altında gerçekleştirmenin mümkün olmadığını anladığımda, kendi yoluma gitmem gerektiğine karar verdim.

Elbette sonrası kolay olmadı; sanıldığının bilakis gerimde güçlü bir sermaye yoktu. Güçlü birinci adımlardan sonra, birinci sermaye dayanağını annemden aldım. Ondan sonra ne yaptım diye soracak olursanız farklı işlerde çalışarak birinden kazandığımı başkasına yatırdım. Bu biçimde adım adım ilerledim ve işler benim için yoluna girmeye başladı.

KİMLERDEN VE NELERDEN İLHAM ALDI

-Kariyeriniz boyunca size ilham veren öğretmenler, mentorlar, kitaplar, sinemalar oldu mu? Kimler ve neler bunlar?

Çalışma isteğim çok küçük yaşlardan beri vardı ve bu, ilerleyen yaşlarda rastgele bir şeyden ilham alarak gelişen bir durum değildi. Bir de bayanlara pek fırsat verilmeyen bir ortamda olmam beni motive etti. Annem, hukuk okumak istemiş lakin anneannem müsaade vermemiş. Aslında anneannem aydın bir bayandı; üstelik feminist bir yanı da vardı. Dedem bile ondan korkardı. Hiç ezilen bir bayan değildi, eskilerin “devlet ana” dediklerinden biriydi. Fakat İstanbul’daki yurtlarda tatsız olaylar yaşandığına dair bir haber okumuş ve annemin yanlarından ayrılıp okumasına müsaade vermemiş. Annem de bu yüzden bizi her vakit güçlü yetiştirdi. Ben de bu ortamda çalışmanın ve başarmanın değerini bilerek büyüdüm.

Etkilendiğim kitaplara gelecek olursak, Fransız okulunda okudum lakin bana ilham veren Alman literatürü oldu. Lisede Türkçe okuyup, üniversitede İngilizce çevirilerini tekrar okuduğum ve çok meraklısı olduğum kitaplar, ekseriyetle Alman ekolünden geldi. Hermann Hesse’nin Siddhartha’sı, Kafka’nın Dönüşüm’ü, Nietzsche’nin eserleri… İnsanı sorgulayan bu romanlar, beni derinden etkilemiştir.

İŞ HAYATINDA BAYANIN ROLÜ

– Bayanların fırsat eşitliğini yakalaması konusunda hassasiyetinizi biliyoruz. Hepsiburada’da bayan girişimcilere dayanak oldunuz, takviye programları oluşturdunuz. Fırsat eşitliği konusunda neler söylemek istersiniz?

Bu, çok değerli bir mevzu. Toplumda kadın-erkek eşitliği, kız çocuklarının eğitimiyle başlıyor. Bu sağlanmadan bir toplumun çağdaşlaşması mümkün değil. Ne olursa olsun, Türkiye’de bayanın işi güç. Kültürün dönüşümü gerekli ve bu dönüşüm için bilhassa bizlere, iş dünyasına, çok kıymetli misyonlar düşüyor.

Bizim Doğan Grubu’nda da Hepsiburada’da da en kıymetli odak noktalarımızdan biri, kız çocuklarının ve bayanın toplumdaki yerinin güçlenmesi oldu. Bu sebeple, yıllardır Baba Beni Okula Gönder, Aile İçi Şiddete Son, Güçlü Kızlar-Güçlü Yarınlar, Teşebbüsçü Bayanlar Teknoloji Gücü üzere birçok projeye imza attık ve atmaya devam edeceğiz.

– Bir bayan için iş dünyasının dijital ekosistemi içinde birincilere imza atan bir başkan olmak nasıl bir tecrübe? Mesela dört kız kardeş değil de dört erkek kardeş olsaydınız, bu durum meslek seyahatinizi nasıl etkilerdi?

Maalesef Türkiye’de, toplumun büyük bir kısmında hâlâ kız çocukları ve erkek çocukları ortasında ayrımcılık yapılıyor. Biz dört kız kardeş olduğumuz için bu ayrımcılığı hissetmedik. Lakin, erkek olsaydık farklı olur muydu diye düşündüğüm vakitler da olmuştur.

Aile işinin içinde büyüdük, fakat annem bizi “Her vakit kendi ayaklarınızın üstünde durun” iletisiyle yetiştirdi. Annem, hayatımda gördüğüm en dirayetli insanlardan biridir. Babam ise hiçbir vakit “İşe geleceksiniz” diye bir baskı yapmadı. Lakin onun üzere çok başarılı bir iş beşerinin ve girişimcinin çocuğu olduğunuzda, ister istemez iş ailenin bir kesimi haline geliyor. Siz de doğal olarak o alana eğilim gösteriyorsunuz. Güya tek alternatif, gelip aile şirketine katılmakmış üzere hissedebiliyor çocuklar.

NASIL BİR LİDER

– Buradan iş dünyasında liderlik kavramı hakkındaki öğreni ve fikirlerinize gelmek isterim. Liderlik biçiminiz nedir? Otokratik mi (ben söylerim onlar yapar), bürokratik mi (yönetmelik bu türlü diyor), diplomatik mi (görüş alırım fakat başıma yatanı yaparım), demokratik mi (görüş alır, ortak akla hürmet gösteririm)?

Bunu natürel ki takımıma sormak lazım, lakin geri bildirim verme kültürü çerçevesinde duyduğum ve bildiğim birtakım şeyler var. Örneğin, takımım ekseriyetle benim talepkâr bir önder olduğumu söyler. Düşündüğümde, bu gerçek. Bir başka değerli mevzu ise “yetinmek” sorunu. Ben, her bahiste hep düzgünleşme fırsatı olduğuna inanıyorum. Rastgele bir mevzuda “iyileşme imkânı yok” diyen yöneticilerle çalışamıyorum. Bu bakış açısı, benim için çok kıymetli.

Gençliğimde, “ortak akıl, ortalama akıl” derdim. Fakat yaşım ilerledikçe dinlemenin ehemmiyetini öğrendim. Uygunun gücünü daha fazla görmeye başladım. Olumlu geri bildirimin, insanların performanslarını nasıl önemli formda artırdığını çok net bir halde deneyimledim. Bu nedenle, müspet geri bildirimlere daha fazla kıymet vermeye başladım.

Benim için, ortak akıl ile birlikte başarmak değerli; lakin yeterli dinlemek ve hakikaten duymak da en az bunun kadar kıymetli. Liderliğin en değerli özelliklerinden biri, bir arada çalıştığınız bireylerin en güzel versiyonlarını ortaya çıkarmalarına yardımcı olmaktır. Ve doğal ki her manada yeterli beşerlerle çalışmak, benim için çok değerli.

YÖNETİCİ PROFİLİ NASIL

– Pek çok üst seviye yönetici, CEO işe aldınız ve onlarla çalıştınız. Sizce gerçek yönetici nasıl bulunur, siz kimlerle daha rahat çalışıyorsunuz?

Aydın Bey’in, yani babamın, çok sevdiğim bir kelamı vardır: “İş hayatında işverenler değil, kurmayları güzel olan işverenler kazanır.” Düzgün gruplar kurmaya her vakit itina gösterdim.

Zamanla, hangi özelliklere sahip beşerlerle daha düzgün çalışabildiğini de anlıyor insan. Kendi grubuma baktığımda, mühendislik eğitimi almış yöneticilerin tartıda olduğunu görüyorum.

Tabii ki ne eğitim ne de iş deneyimi düzgün bir yönetici olmak için tek başına belirleyici olmuyor.

Bana nazaran, çok yeterli bir yönetici, öncelikle işini işveren üzere sahiplenen bir yöneticidir. Çalıştığım üst seviye yöneticilerin işlerini 100% sahiplenmelerine çok kıymet veririm, bende takım arkadaşlarımı tıpkı gayeye koştuğumuz ortaklarım olarak görürüm.

YÖNETİM HEYETLERİNİN ÖNEMİ

– İdare Şuraları ile çalışır mısınız? Yararına inanıyor musunuz? Bir İdare Kurulu’nun yararı nedir?

Bunun tek bir doğrusu olduğunu düşünmüyorum. Gereksinimlere nazaran formül geliştirmek gerekiyor.

Ben Hanzade hanımın bu görüşüne büsbütün katılıyorum. Esasen iş dünyasında tek yanlışsız yoktur. Vakte ve yere nazaran değişir. Yani 2 kez 2 yalnızca dört etmez, üçten beşe kadar yolu vardır, derler.

Hepsiburada kümesinde, bilhassa Nasdaq sonrası, çok güçlü bir yönetim kurulu oluşturduk. Bunun yanı sıra, Nesine’de bir icra konseyimiz, D4 Ventures’da ise bir yatırım şuramız bulunuyor.

Hepsiburada’da idare şurasının ehemmiyeti ise farklı bir noktadaydı. Şirket, bir teşebbüsçü tarafından kurulmuş ve uzun yıllar onun liderliğinde büyümüş bir yapıya sahipti. Doğal olarak, bu süreçte şirkette bana hakikat gelişen bir bağımlılık oluşmuştu ve bunu azaltmak gerekiyordu. Bu anlayışla hareket ederek, idare şurasını sırf risk odaklı değil, fırsatları ve şirketin en kıymetli potansiyelini görebilecek bir yapıda oluşturmayı hedefledik. Tıpkı vakitte, CEO’nun performansı üzere kritik mevzuların sadece kurucu tarafından değil, uzman bir yönetim kurulu tarafından değerlendirileceği bir sistem kurmaya çalıştık. Zati Nasdaq’ın yönlendirmeleri de bu doğrultudaydı.

Kurumu, kurucudan bağımsız bir biçimde tek başına ayakta durabilecek bir noktaya getirmek, ulaşmak istediğim vizyona uygun bir adımdı. Bu yolda yönetim kurulu en değerli platformdu.

Eski eBay CEO’su Stefan Gross-Selbeck, Koç’un eski CFO’su Ahmet Ashaboğlu, Yapı Kredi’nin eski CEO’su Tayfun Beyazıt ve Western Union’ın efsane CEO’su Hikmet Ersek üzere isimlerin yer aldığı güçlü bir yönetim kurulu oluşturduk. Komitelerle desteklenen, idare şurasının hem strateji belirlemede hem de iş planlarını onaylamada faal rol aldığı bir sistem kurduk.

Kurumların, kurucu dahi olsa, bireylere bağımlı olmadan ayakta durup büyümeye devam edebilmeleri çok kıymetli. Bu süreç, yönetim kurulu ile başlıyor. Fakat dediğim üzere, her şirketin gereksinimleri farklıdır. Örneğin, Hepsiburada’nın birinci 10 yılı için bu sistem gerçek bir model olmazdı.

– İş yerinde genç-yaşlı ayrımına inanıyor musunuz? Bu yeni periyoda ve değişime gençlerin hazırlanması konusunda neler düşünüyorsunuz? Ya da yaşlıların onlarla çalışırken dikkat etmeleri gereken hususlar var mı? Bu kısımlar orta yahut uzun vadede vakitlerini en çok neye harcamalılar? Kendileri için yatırım yapabilecekleri en kıymetli konular/ yetkinlikler neler olmalı?

Bence yaşlanmak dediğimiz şey, öğrenmenin bitmesidir. Biyolojik yaş, artık bu devranda benim için bir mana tabir etmiyor. Bir insanın öğrenme suratı ve merakı devam ediyorsa, o insan gençtir.

Mesela sizde de bunu daima görüyorum. Entelektüel kapasiteyi ebediyen yüksek tutmak ve gelişim için çabalamak gerekiyor. Maalesef, bu herkesin sahip olduğu bir özellik değil.

LONDRA HAYATI

– İşlerinizi daha fazla yurt dışından takip ediyorsunuz? Bunu neden tercih ettiniz? İşinize katkısı ve zorlukları neler oldu?

Ben Londra’ya taşınmayı hiçbir vakit “taşınma” olarak görmedim. Hatta kızım bu fikre çok sıcak bakmıyordu. Ona dedim ki, “Taşınmak demek, pılını pırtını toplayıp diğer bir yere gitmek. Bizim durumumuz bu değil, bunu bu türlü düşünme.” Ona bunun aslında bir büyüme olduğunu anlattım: “Biz büyüyoruz,” dedim. Ve sahiden de o denli oldu. Yaşadığımız alanları genişlettik; yalnızca fizikî değil, ömrümüzün sonlarını da büyüttük.

Bu benim için çok yararlı oldu. Kurucu olarak, ister istemez yöneticilere gerekli alanı tanımakta zorlanıyorsunuz. Bu fizikî arayı koyduktan sonra, liderliğimin daha başarılı olduğunu fark ettim. Kurucu CEO’luktan executive yönetim kurulu başkanlığına geçiş, daha sonra da sadece yönetim kurulu lideri olmak bir süreçti. Vaktimin bir kısmını Londra’da geçirmem, bu süreçte çok yararlı oldu.

Neden Londra derseniz? Altı yıl evvel, “yapay zekâ tsunamisi geliyor” fikri ile bu alandaki gelişmeleri daha yakından takip etmeye başlamıştım. İnovasyonun ana merkezi olan San Francisco uzak bir seçenekti. Fakat Londra hem kendi başına bir merkez hem de Berlin ve Paris üzere Avrupa’nın öteki kritik merkezlerine uzaklık ve vakit dilimi açısından epey yakın bir lokasyondu. Bu süreçte D4 Ventures yatırım platformunu kurdum. Londra’da olmam, Avrupa’daki teşebbüsçü ekosistemine ve yapay zekâ odaklı teşebbüslere daha yakın olmama imkan sağladı.

Şimdi ise durum benim için değişti. Daha çok burada olmak istiyorum. Türkiye büyük bir pazar ve içinde çok fazla fırsat barındırıyor. Vaktimi tekrar yüklü olarak burada geçirmek istiyorum.

ÇOCUKLUĞU

– Sohbetimizde biraz değindiğiniz lakin çocukluğunuzu ve kendi çocuklarınızla olan bağlantınızı açalım isterim. Çocukluk yıllarınız nasıl geçti?

En başta söylemem gereken şey şu; ben hayli kalabalık bir konutta büyüdüm. Dört kız kardeş olduğumuz için meskenimiz daima hareketliydi. Babam, bize inançlı ve net hudutlar çizmişti; dışarı çıkmamıza fazla müsaade verilmezdi. Birilerini görmeye gitmek istediğimizde, “Onlar gelsin” denirdi. Haliyle, bizim konutta yatıya kalan on kız olurdu.

Evimiz kalabalık ve sesliydi; kuzenler, akrabalar, bizim arkadaşlarımız, annemle babamın arkadaşları… Yemek masası dolup taşardı, büyük aile yemekleri yenirdi.

– Çocuklarınıza iş dünyası yahut hayat hakkında verdiğiniz en değerli tavsiye nedir?

Kızlarıma her vakit, aile işine sahip olmanın değerli bir kıymet olduğunu, lakin aile işinde çalışmak zorunda olmadıklarını söylüyorum. Kendi yollarını çizme özgürlüğüne sahip olmaları gerektiğine inanıyorum.

Bir anne olarak, çocuklarımı tanımayı, onların güçlü istikametlerini görüp onlara da göstermeyi, böylelikle ufuklarını açmayı önemsiyorum. “Ben nerede ve hangi alanda güzel olurum? Neler beni heyecanlandırır? Güçlü taraflarım neler?” üzere soruların yanıtlarını bulmak, bence herkesin üzerinde düşünmesi gereken bahisler.

Bu soruların karşılıklarını keşfettikten sonra, mesleğinizi buna nazaran yönlendirmek hem tatmin hem de muvaffakiyet için kritik bir adım. Çocuklarımı bu farkındalıkla büyütmek, onları hem özgür hem de şuurlu bireyler olarak yetiştirmek için çabalıyorum.

– Doğan Ailesi olarak bedellerinizi müdafaaya ihtimam gösteriyor musunuz? Yeni jenerasyonların bu kıymetlere bağlılığı konusunda problemler yaşıyor musunuz?

Anneannem ve annemin duasını duyarak büyüdük: “Allah’ım, sen bizi gerçek yoldan ayırma.” Bu ne demek? Yanlış yapmamak, palavra söylememek, merhametli olmak, yardım edebildiğin kadar yardım etmek. Çocuklarımıza da bunu vermeye çalışıyoruz.

Annem ve babamdan öğrendiğim bir öbür kıymetli konu ise maddiyata çok fazla paha vermemektir. Benim çocuklarımdan biri 10, başkası 15 yaşında. Onların şunu bilmesini istiyorum: Maddiyat bugün var, yarın yok olabilir ve hayatta memnunluğu getiren ana öge hiçbir vakit para değildir.

Kişisel hayatlarımızdaki kıymeti kadar kurumsal hayatımızda da kıymetlerimiz daima çok değerli oldu. Güçlü kıymetlerimiz üzerinde büyümüş bir küme olmamız en çalkantılı dönemlerimizden de güçlü çıkmamızı sağladı.

– Neler yapıyorsunuz kıymetlerinizi öğretmek için?

En başta, yurt dışında okumalarına karşın, kendi topraklarına ilişkin olduklarını bilmelerini istiyorum.

Sosyal sorumluluk faaliyetlerinde yer almalarını önemsiyorum. Çocuklarımızı Aydın Doğan Vakfı’nın yurtlarına götürüyoruz, özellikle burs verdiğimiz kız çocuklarıyla tanıştırıyoruz. Zira biz de bu türlü gördük, bize de bu türlü öğretildi. Annem ve babamın her yerde tıpkı davrandığını görerek büyüdüm. Onların küçük bir dairede de koca bir meskende de tıpkı beşerler olacaklarını biliyorum. Onların her şeydeki ölçülü tavrını, kısıtlama yapmadıklarını lakin her daim hesaplarını bildiklerini görerek büyüdük biz.

Büyürken hiçbir harcamamıza müdahale edilmedi. Harcadığımızda da neden harcadığımız sorgulanmazdı, zira abartılı harcamalarımız olmazdı. Marka takıntımız yoktu. Artık, olağan bunu yapmak biraz daha güç. Yapmaya çalışıyoruz ama… Bilhassa toplumsal medya, hayatlarımızda epeyce zorlayıcı bir etken oluyor.

Ben de kızlarımı toplumsal medya çılgınlığından müdafaaya çalışıyorum, zira bu hakikaten büyük bir problem.

DOĞAN KÜMESİ VE MEDYA

– Çok kısa da Doğan Grubu’nun bir periyot ana faaliyet alanlarından olan medyaya değinmek isterim. Medya artık eski bildiğimiz manada medya değil. En son Londra’ya giderken uçakta bir gazeteci arkadaşımla karşılaştım. Yanına bir deste gazete almış, okuduktan sonra bana uzattı okur muyum diye. Uzun vakittir basılı gazete görmemiştim.

Teknoloji, her şeyi olduğu üzere medyayı da dönüştürüyor. Toplumsal medya kavramıyla birlikte her şey değişti. Yazılı basının yerini dijital medya ve ferdi medya kanalları aldı. Lakin, dezenformasyon ve yanlış bilgi ortasından sağlam haber kaynağı bulmak giderek daha zorlaşıyor. Bu durum, geleceğin medyasının şekillenmesinde en değerli etkenlerden biri olacak.

“ALİ KOÇ’UNKİ KADAR SES GETİRİR Mİ EMİN DEĞİLİM”

– Ben de muratulker.com ismi altında kendi sitemi oluşturdum, istediğimi yazıp LinkedIn’e ve bloguma koyuyorum. Böylelikle ‘ona demeç verdi, bizle konuşmadı’ üzere bir şey olmuyor. Rekabet de olmuyor yani isteyen herkes alabiliyor. Önemli bir erişim kelam konusu. Mesela Ali Koç röportajım kısa vakitte 50 milyon erişime ulaştı.

Benimle röportajınız Ali Koç’unki kadar ses getirir mi emin değilim ancak tüm röportajlarınız samimi ve ilgi çekiyor. Bu ortada ben merak ediyorum, sizin spor sponsorluklarınız da çok. Geri dönüşü yeterli oluyor mu?

ÜLKER’İN FENERBAHÇE SPONSORLUKLARI

Bu ortada Hanzade hanıma çok teşekkür ederim; malum babasının kızı fırsattan istifade güya o da beni sorguladı:

Sizin spor sponsorluklarınız da çok var. Geri dönüşleri düzgün oluyor mu?

– Alışılmış, Ülker Çikolatalı Gofret bir vakitler 1 milyon satardı. Sonra bu sayı giderek arttı ancak ölçü olması açısından söylüyorum, Halley de Fenerbahçe ile sponsorluktan sonra çabucak 1 milyonu yakaladı.

Bir anımı da anlatmış olayım; bir devir baya zorlanıyordum. Biri bir haber yazıyor, sen bir şey demezsen sonraki gün oburu ondan görüp yazıyor ve olay saçma bir hal alıyordu. Haliyle daima tekzip yazmak gerekiyordu. O vakit hatırlıyorum Korkut Özal’la ilgili bir haberde fark ettim ki işi hukukî olarak çözmek kural. Sonra bir gün ofisteyiz, avukatımız geldi bir torba para ile, yanlış haber yapanları dava etmeye başlamış ve yekunda büyük meblağ para olmuş. Ben de kalktım gittim Aydın Doğan Bey’i görmeye. “Kusura bakmayın” dedim. O da eski Milliyet binasındaydı o gün “Gel benimle” dedi ve başladık yürümeye. Bir baktım kalabalık bir yere götürdü beni. Oysaki o gün Aydın Bey’e gazetede doğum günü kutlaması yapılıyormuş. Beni gören şaşırıp kalıyor haliyle. Aydın Bey döndü takıma “Bakın velinimetiniz geldi” dedi, “Yani reklamveren” Hala hatırladıkça güldürür bu anı beni.

MEDYADAN ÇIKIŞ

Hanzade Doğan: Babam, büyük bedeller ödemesine karşın çok gerisinde durdu gazetecilerin. Doğan Medya Kümesi memleketler arası standartlarda yönetilen bir medya kümesi idi. Ancak bir noktada medyadan çıkmaya karar verdik ve Doğan Grubu’nu yine yapılandırdık.

– Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Şunu söylemek isterim; yıllar evvel hayallerini gerçekleştirmek ve kendi kanatları ile uçmak isteyen bir Hanzade vardı. Artık hayallerini gerçeğe dönüştürmüş, büyük deneyimler kazanmış ancak heyecanını hiç kaybetmemiş biri olarak devam ediyor. Kendine, ailesine ve ülkesine ne katabilirim merakıyla…