Orhan Pamuk’tan Guardian’a dikkat çeken açıklamalar

Nobel Edebiyat Ödüllü müellif Orhan Pamuk, Birleşik Krallık’ın Guardian gazetesine konuştu.

Gazeteci Hannah Newton’a röportaj veren Pamuk, babasının sanata takviyesinden, İstanbul sevgisinden ve hükümet baskısından duyduğu dehşetten bahsetti.

“Orta sınıf, burjuva, laik bir ailede büyüdüm” diyen 72 yaşındaki muharrir, babasının büyük bir kütüphanesi olduğunu, sanat ve kültürle ilgilendiğini” anlattı:

Jean-Paul Sartre hakkında konuşurdu. Ancak arkadaşlarımın konutlarına gittiğimde çok fazla kitapları olmadığını fark ettim. Babaları onların büyüyünce paşa, güçlü devlet adamı, hatta dini önder olmalarını istiyordu. Kimse onlara ‘Hayal gücü kuvvetli, bir muharrir ya da sanatçı ol’ demiyordu.

Babasını “şair olmak isteyen bir hayalperest” diye niteleyen Pamuk, annesinin ise “ayakları yere basan biri” olduğunu anlatarak, mesleğini 22 yaşındayken seçtiğini söyledi:

22 yaşındayken anneme dedim ki, ‘Ben ressam olmayacağım. Müellif olacağım’. Ve içimdeki ressamı öldürdüm. Sonunda sanırım görsel yanı kuvvetli romanların müellifi oldum.

Gelenek ve modernitenin karşı karşıya gelmesinin “sadece Türkiye’nin değil, global insanlığın sorunu” olduğunu tabir eden Pamuk, şöyle dedi:

İşin özünde herkes çağdaşlık istiyor lakin birebir vakitte mahallî kültürü de onurlandırmak istiyor, ki bu imkansız. Modernite klasik kültürün bir kısmını ortadan kaldırıyor. Ben bunlar hakkında yazmayı seviyorum.

İstanbul’la fizikî bir münasebeti olduğunu aktaran muharrir, “Bir çeşmenin ya da köprünün yanından geçerken olanları hatırlıyorum” diyerek ekledi:

Kıskançlıkları, başarısızlıkları, aşık olmayı, birinci kitabımın yayımlandığı ve onu bir kitapçının vitrininde gördüğüm anı. Kent, anıları çağrıştıran ve onları canlı tutan bir düzeneğe dönüşüyor.

Korkularına da değinen Pamuk, “Hayatım boyunca baskıyı ve tehlikeyi kabul etmemek ortasında gidip geldim” dedi:

Biraz ünlüyüm, bu yüzden diğerlerinin söyleyemediği şeyleri söyleyebiliyorum. Bu benim için bir ayrıcalık.