Uzayda mahsur kalan astronotlar dünyaya döndü

NASA astronotları Butch Wilmore ve Yapay Williams, uzayda planlanmamış dokuz ay geçirdikten sonra Dünya’ya geri döndü.

Haziran 2024’te Boeing’in Starliner kapsülüyle Memleketler arası Uzay İstasyonu’na birinci astronotlu uçuşunu gerçekleştiren Wilmore ve Williams çiftinin, uzayda sırf bir hafta geçirmeleri gerekirken Starliner’daki oluşan meselelerden ötürü vazifeleri birkaç ay uzadı ve dönüşleri 2025’in başına kadar ertelendi.

UZAYDA KALMAK NASIL ETKİLİYOR

Uzmanlar, uzayda uzun mühlet kalmanın, bilhassa de aylarca kalmanın, insan fizyolojisi ve psikolojisinde pek çok değişikliğe yol açabileceğini söyledi.

En büyük değişikliklerden biri ise astronotların uzay yürüyüşleri sırasında bir uzay aracının içinde yahut dışında ilerleyebilmelerine imkan tanıyan mikro yer çekiminde vakit geçirmesi.

YERÇEKİMİNİN BEDENE ETKİLERİ

NASA’ya nazaran, bu devirde antrenman ekipmanlarının kullanımının azalması ve uyarılma eksikliği nedeniyle kas kütlesinde azalma ve kemik kaybı yaşanıyor.

Federal sıhhat ajansının açıklamasına nazaran ise Dünya’nın yerçekimi olmadan, bedenin tartısını taşıyan kemikler uzayda ayda ortalama yüzde 1 ila yüzde 1,5 oranında mineral yoğunluğu kaybedebiliyor.

Öte yandan, şayet astronotlar uygun bir diyet ve idman yapmazsa mikro yerçekiminde Dünya’dakinden daha süratli kas kütlesi kaybediyorlar.

NASA ayrıyeten mikro yerçekiminde kan ve beyin-omurilik sıvısının sıklıkla alt ekstremitelerden başa ve gözlere gerçek kaydığını, bunun da göz ve beyinde yapısal değişikliklere neden olduğuna inanıldığını söylüyor.

Mürettebat, önleyici yahut karşı önlem alınmadan susuz kalma yahut kemiklerinden kalsiyum atılması nedeniyle böbrek taşı oluşma riskiyle karşı karşıya kalmaktadır.

Dünya’ya döndüklerinde astronotlar, Dünya’nın yer çekimine tekrar ahenk sağlamak ve yürüme, ayakta durma üzere günlük işler için istikrarlarını yine sağlamak emeliyle ekseriyetle bir tıbbi takım tarafından muayene edilirler.

UZAY RADYASYONU

Uzay radyasyonu, Dünya’da tecrübelenen radyasyondan farklı olarak üç tıp radyasyondan oluşuyor. NASA’ya nazaran bunlar, Dünya’nın manyetik alanında sıkışmış parçacıklar, güneş parlamalarından gelen parçacıklar ve galaktik kozmik ışınlar.

RADYASYON DOZU

Dünya, insanları ziyanlı uzay radyasyonundan koruyan manyetosfer ismi verilen bir manyetik alan sistemiyle çevrilidir. Fakat, bir kişi ne kadar yüksek irtifadaysa, maruz kaldığı radyasyon dozu da o kadar yüksektir.

NASA’ya nazaran, astronotlar uzun müddetli radyasyona maruz kaldıklarında radyasyon hastalığı riski altında olabiliyor ve hayat uzunluğu kanser, merkezi hudut sistemi tesirleri ve dejeneratif hastalıklara yakalanma riskleri daha yüksek olabiliyor.