Bir italyan, bir Alman soprano ‘Yarali Gönül’ söylerse vongole üzerine lahmacun mu olur

Önceki akşam hayatımda birinci kez bir şey oldu.
Büyük bir şefin çaldığı orkestra önünde, iki şahane soprano ve çok sevdiğim bir Türk tenordan Türkçe “Yaralı Gönül” müziğini dinledim.
Düşünün milletlerarası bir şef bir filarmoni orkestrası, beşere sahneye fırlayıp göbek atma isteği veren kıpır kıpır bir Türkçe şarkıyı çalıyor.
1920’lerde tanınmış bir Yunan Rebetiko müziği.
Çiftetelli de diyebilirsiniz. Türk, Arap, Yunan, Yahudi kim bilir kaç müzisyenin çaldıkları, söyledikleri, Yunancada “Misirlou” (Mısırlı) olarak bilinen müzik.
İki soprano resmen bel kırarak eşlik ediyor ve büyük bir Türk tenor, elleriyle neredeyse gel gel diyerek bizi sahneye davet ediyor.
Muazzam bir Puccini gecesi, Ege kıyısında masaların üzerinde bitiyor sanki…

OYSA ÇOK MAKUS BİR GÜNDÜ 24 SAATTE NELER OLMUŞTU

Oysa makus bir gündü.
Moralim yerle birdi.
Düşünebiliyor musunuz o bir gün içinde;
1. 15 milyon insanın yaşadığı kentte yüzde 54 oyla ikinci defa belediye başkanı seçilmiş bir insan için savcılar 23 yıla kadar mahpusla üç iddianame hazırlamıştı.
2. Beş gazeteci hakkında 14 yıla kadar mahpus istemi ile iddianameler çıkarılmıştı.
3. Bir parti genel lideri, Ümit Özdağ hakkında 6 yıla kadar mahpus istemi ile iddianame açıklanmıştı.
4. Bir sanatçı menajeri bayan, Ayşe Barım hakkında, içinde tek somut kanıt olmayan bir iddianame ile dava açılmış, tutuklanmış, bir üst mahkeme tahliye kararı almış ancak ağır cezaya götürülüp tekrar tutuklanmıştı.
5. Bir “Osman Kavala Deja Vu’su” yaşamıştık…

77 YILLIK HAYATIMDA HİÇ BU TÜRLÜ BİR GÜN OLMUŞ MUYDU

Bir düşündüm.
77 yaşındayım.
Hayatımda 2 askeri darbe, 2 orta rejim yaşadım…
Hiç bu türlü bir gün oldu mu?
12 Eylül’ün Barış Davası’nı hatırladım.
Sanatçılar, müellifler, gazeteciler götürülüyordu.
Ama birebir gün bu kadar olay…
İçimden “Sistem çöktü lakin Rejim dimdik ayakta” dedim ve unutmaya çalıştım.

WAGNER’İN ARKADAŞININ TORUNU ELİNDE BAGET SAHNEDE

Önceki akşam Wolkswagen Arena’da Limak Filarmoni Orkestrasını dinlerken iki buçuk saatliğine işte bu kabustan kurtardım kendimi.
Limak Filarmoni Orkestrasını birinci kere canlı dinliyorum.
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası kadar başarılı ve güçlü bir orkestra.
Ünü giderek artan bir İtalyan şef, Alvise Caselatti…
İlginç bir şef…
Dedesi Wagner’in arkadaşı…
Anne ve babası hukukçu.
Kendisi de hukuk okuyor lakin aklı müzikte ve tıpkı anda Padua Konservatuvarına devam ediyor.

YOĞUN BAKIMDA VERİLEN BÜYÜK BİR HAYAT KARARI

Ama para kazanma yolu öteki alanda.
2003’de New York’ta büyük bir gayrimenkul yatırım şirketinin danışmanıdır.
O gün hastane yatağında kendi kendine şunu söylüyor:
“Hayatta bir düş varsa, onu gerçekleştirmek için yanlışsız anı, fırsatı yahut uygun fırsatı beklemek zorunda değiliz. Zira o an asla gelmeyebilir.”
Hastaneden çıkar çıkmaz Julliard Müzik Okuluna yazılıyor.
Bugün İtalyan müzik okulunun en büyük şeflerinden biri.
2017’de New York Central Park ve öbür kentlerde “İtalyan Operası Havada” isimli genç jenerasyonlara yönelik bir şenliği yönetiyor.
Bu Kasım ayında da Miami’de bir müzik şenliğinin açılışını yapacak.
Onu sahnede birinci kez izliyorum.
Çok sevdim.

ARNAVUT-BOLİVYALI ANNE BABANIN ALMAN KIZI

İki İtalyan soprano…
Carolina Lopez Moreno…
Bolivya ve Arnavut anne babanın Alman vatandaşı kızları.
Daha evvel ondan Mascagni’nin Cavalleria Rusticana’sını dinlemiştim.
Önceki akşam onun tıpkı vakitte büyük bir Puccini yorumcusu olduğunu anladım.
Ama bir öteki özelliğini de sonda anlatacağım.

KARŞIMIZDA ZUBİN MEHTA’NIN VE MET’İN İTALYAN SOPRANOSU VAR

Ve Eleonora Buratto…
2013’de Zubin Mehda’nın çaldırdığı Falstaff’da söylemiş bir İtalyan soprano.
2016’da Metropolitan Operasında Donizetti’nin Don Pasquale’sinde sahne almış.

ROBERTO ALAGNA GRADOSUNDA ULUSAL VE YERLİ BİR TÜRK TENOR

Ve Murat Karahan…
Benim için Roberto Alagna gradosunda memleketler arası bir sanatkarımız.
Zaten Zefirelli’nin yönettiği “Il Travatore’de sahne almış bir tenorumuz.
Bolşoy, Viyana Devlet Operası, Münih Bavyera Devlet Operası, Napoli’de ünlü San Carlo Tiyatrosu, Verona Arenası…
Aynı vakitte Türk müziklerini harika söyleyen bir tenor.
“Elbet Bir Gün Buluşacağız’ı” kesinlikle dinlemenizi öneririm.
Benim “Must’larımdan” biri…
En vazgeçemediklerimden…

ESTETİK BİR VONGOLE MAKARNA ÜZERİNE LAHMACUN YENİR Mİ

İşte bu türlü bir dörtlüden anonim bir Akdeniz müziğini, “Yaralı Gönül’ü” dinledik.
Diyeceksiniz ki, kum midyeli estetik bir Vongole makarna üzerine lahmacun yenir mi…
Yok o denli değil…
Ne İtalyan müziği Vongole…
Ne Akdeniz ve Ege’nin hoş müzikleri lahmacun.
Ayrıca lahmacun da fevkalâde bir yemek.
Yani bu türlü bir benzetme ihtimali olan snop klasikçilere şimdiden yanıt vereyim dedim.
Roberto Alagna da Sicilya’nın en kenar mahalle müziklerini mükemmel söylüyor.

İLK KISIM İTALYAN VE FRANSIZ YÜKLÜ ARYALAR

Gecenin birinci kısmında bence mükemmel bir repertuvar yapılmış.
Puccini ve Massenet’in yapıtlarından oluşan aryalar.
İtalyan ve Fransa opera geleneğinin en sevdiğimiz ve herkesin sevebileceği en çok dinlediğimiz yapıtları.
Manon Lescaut, La Boheme, O Mio Babbino Cara’lar yani.

CAVALERİA RUSTİCANA’NIN INTERMEZZO’SUNU DİNLERKEN

Bir de orkestra en sevdiğim biri olan Mascagni’nin Cavalleria Rusticana operasının “Intermezzo’sunu” çaldı.
İşte onu dinlerken, Türkiye’nin “Yeni Normal’inden” büsbütün koptum.
Bu parçayı Mahler’in Beşinci Senfonisi’nin Adagietto kısmına emsal bir ruh haliyle dinliyorum daima.
“Köylü namusunu” anlatıyor fakat bana aristokratik bir haz veriyor.
Şef Caselatti çok hoş çaldırdı. Orkestra çok hoş çaldı.
Benim için gecenin en müstesna anıydı.

NAPOLİ DEYİNCE AKLIMA GELEN ÜÇ MÜZİKTEN BİRİ

Sonra ikinci kısım geldi.
Sürprizler.
Napoli büyük ses geleneğinin sokaklara kadar inmiş olağanüstü müziği “Torna a Surriento…”
“O Solo Mio”, “Santa Lucia” üzere büyük halk müziklerinden biri…
Eleonara Buratto tam bir İtalyan üzere okudu şarkıyı.

BİR TENORUN AĞZINDAN SEZEN VE ŞEHRAZAT MÜZİĞİ DİNLEMEK

Sonra sıra Murat Kaharahan’ın iki Türk müziğine geldi.
Biri benim için tam sürprizdi.
Önce, Şehrazat’ın “Kıyamam’ını” söyledi.
Onun “Su Gibi’si” de benim meditasyon şarkılarımdan biridir.
O söylerken Şehrazat’a ileti atıp, “Şu an seni dinliyorum” dedim.
Sonra Sezen Aksu’nun “Biliyorsun’u” geldi.
Karahan’ın sesine çok uygun bir Sezen şarkısı…

BİR SOPRANODAN O DENLİ BİR ARNAVUT MÜZİĞİ DİNLEDİM Kİ

Ama gecenin benim için büyük bir sürpriz daha vardı.
Carolina L. Moreno’nun söylediği “Kroi i Fshatit Tone” isimli şarkı…
Nedense birinci anda bana Yunanistan’ın eski bayan oyuncularından Irene Pappas’ın “Prodemeni Agapi” müziğini anımsattı.
Şarkı Yunanca değilmiş.
İlk kere dinledim lakin “Bu bizim oralardan” dedim. Balkan izleri vardı.
Meğer bir Arnavut müziğiymiş.
Müthişti…
Bir kez daha anladım ki anadil ve kültür daima altlarda bir yerde duruyor.
Sonra işte bu türlü bir gecede, karşısında onu hissettirecek hoş bir kalabalık bulunca dışarı fırlıyor.
Bu kusursuz Arnavut müziğini kaydettim.
Hayatımın geriye kalan daha kısa kısmında oldukça dinleyeceğim.
Çıkışta Murat Karahan bana kelam verdi.
Bir gün benim için, Roberto Alagna’nın “Malena’sını” söyleyecek.
Teşekkürler Limak…

ERTESİ SABAH YENİ NORMAL’E DÖNÜŞ

İşte bu türlü çok hoş bir geceydi.
Ama yalnızca bir gecelik teneffüs…
Ertesi sabah ülkemin Yeni Normal’i daha gözlerimi açtığımda kapımdaydı.
Orada burada beşerler meskenlerinden toplanıyordu…
“Sıradanlaşan Şeyler” yani…
Tek tesellimiz artık ortalıkta “Demokratikleşiyoruz. Ayrıntıya değil büyük fotoğrafa bakın” diyen liberal aydınların kalmaması…
Woody Allen sinemasının o son sahnesinde gibiyiz…
“Whatever Works…”
Her şey yerli yerine oturuyor yani.