Dünyada yeni dönem başlıyor: Trump’tan şov var: Türkiye’den 4 talep
ABD’de 5 Kasım 2024’te yapılan başkanlık seçimlerini kazanarak ülkenin 47. başkanı olmaya hak kazanan Trump, yarınki yemin merasiminin akabinde ikinci defa Beyaz Saray’a lider olarak dönecek.
Başkent Washington’da haftalardır süren yemin merasimi hazırlıklarında sona gelinirken, Trump’ın ani bir kararla çok soğuk havayı münasebet göstererek yemin merasimini Kongre bahçesinden Kongre binasının içine almasıyla kimi planlar revize edildi.
İLK DEFA KAPALI MEKANDA
Pazartesi günü Washington’da hava sıcaklığının en düşük eksi 11, en yüksekse eksi 5 santigrat derece olması ve rüzgar tesiriyle birlikte havanın daha da soğuk hissedilmesi bekleniyor. Meteoroloji uzmanları, soğuk hava nedeniyle Trump’ın yemin merasiminin son 40 yılın en soğuk merasimi olmasının beklendiğini aktardı.
Trump, toplumsal medya platformu Truth Social’da yaptığı açıklamada, “İnsanların rastgele bir biçimde ziyan gördüğünü ya da yaralandığını görmek istemiyorum” dedi.
Açılış merasiminin 1985’ten bu yana birinci sefer kapalı yere taşınması kararından ötürü kendisini “harika” hissettiğini de kelamlarına ekleyen Trump, “Doğru kararı verdiğimizi düşünüyorum” dedi.
SINIRLI SAYIDA KATILIM
Kongre bahçesinde yapılması planlanan ve binlerce kişinin davet edildiği yemin merasiminin kapalı yere alınmasıyla çok sayıda kişi bu alanda merasimi takip edemeyecek.
Ulusal Park Servisi tarafından Trump’ın açılış komitesine verilen müsaadeye nazaran, bileti olmayan 250 bin kişinin açık hava merasimi için National Mall olarak bilinen, Kongre ve Washington Anıtı ortasındaki alanda durması bekleniyordu.
Öte yandan güvenlik tedbirleriyle ilgili bir basın toplantısı düzenleyen güvenlik üniteleri, Washington’da alınan geniş tedbirleri ayrıntılı formda kamuoyuyla paylaştı.
GÜVENLİK TEDBİRLERİ ÜST SAFHADA
Temmuz 2024’te suikast teşebbüsüne maruz kalan Trump’ın yemin merasiminde, güvenlik kuvvetlerinin ek güvenlik tedbirleri aldığı belirtildi.
Yaklaşık 25 bin güvenlik çalışanının misyon yapacağı yarınki yemin merasimi gününde, binlerce başşehir polisinin yanı sıra Saklı Servis, Federal Soruşturma Ofisi (FBI), Ulusal Muhafızlar ve başka federal güvenlik ünitelerinden çok sayıda kişi misyon yapacak.
Yaklaşık 8 bin Ulusal Muhafızın da vazife yapacağı yemin merasimi gününde, Washington’daki ana caddelerin büyük kısmı kapalı olacak.
Kentin farklı bölgelerinde 100’den fazla denetim noktası oluşturacak olan polis ve öbür güvenlik ögeleri, tıpkı vakitte çok sayıda K-9 köpeğini de vazifelerinde kullanacak.
Güvenlik yetkilileri, gün boyunca Washington semalarında son teknolojiyle donatılmış bir polis helikopterinin de daima tıp atacağını ve mümkün bir hücum yahut kuşkulu durumun tespiti için misyon yapacağını açıkladı.
YEMİN ÖNCESİ MİTİNG
Trump, vazifeye başlama arifesinde ‘Amerika’yı Tekrar Şahane Yap Zafer Mitingi’ düzenliyor.
Binlerce Donald Trump destekçisi Trump’ın ABD göç ve ticaret siyasetini agresif bir formda yine şekillendirme planlarıyla iktidara dönmesinden bir gün evvel, Pazar günü zaferini kutlamak için Washington’daki bir arenayı doldurdu.
Trump’ın pazartesi günü yapılacak yemin merasimi kutlamalarının bir kısmına konut sahipliği yapacak olan kapalı hokey ve basketbol alanı Capital One Arena’da düzenlenecek “Amerika’yı Tekrar Kusursuz Yap Zafer Mitingi”ne gelişini bekleyen hayran kitleleri, müzisyen Kid Rock’ın performansıyla dans etti.
Seçilmiş Lider Donald Trump, 19 Ocak 2025’te Washington’da ikinci periyoduna başlamasından bir gün evvel düzenlenen bir miting sırasında bir görüntü ekranına yansıtılıyor.
TRUMP’IN YARINKİ PROGRAMI
Trump, yemin merasimi gününün sabahında birinci iş olarak Beyaz Saray’ın karşısında bulunan tarihi St. John’s Kilisesi’nde klasik ayine katılacak.
Ayinin akabinde Beyaz Saray’daki klasik merasimde Trump ile eşi Melania Trump, Joe Biden ile eşi Jill Biden’ı uğurlayacak.
Daha sonra Kongre binasına geçmesi beklenen Trump, açılış konuşmalarının akabinde ve seçilmiş lider yardımcısı JD Vance’in yemin etmesinin akabinde ABD doğu saatiyle tam 12.00’de Yüksek Mahkeme Başkanı Yargıç John Roberts’ın huzurunda yemin edecek.
Daha sonra Trump, ikinci başkanlık periyodunun birinci konuşmasını yapacak.
Törenin akabinde Kongre binası içinde başkanlıkla ilgili birtakım resmi evrakları dolduracak olan Trump, Kongre üyelerine klâsik öğlen yemeği verecek.
Soğuk hava nedeniyle dış yerdeki aktifliklerin kapalı alanlara alındığı bu yılki programda Trump, Kongredeki merasim ve süreçlerin akabinde Capital One Arena’ya geçecek ve burada destekçilerine hitap edecek. Klasik başkanlık geçit merasimi de bu spor kompleksinde gerçekleştirilecek.
Daha sonra Beyaz Saray’a geçecek olan Trump, ikinci devir başkanlığının birinci gününde çok sayıda başkanlık kararnamesine imza atacak.
Trump daha sonra 3 başka başkanlık balosuna katılacak ve bu etkinliklerde iştirakçilere hitap edecek.
“DONALD TRUMP BOZGUNCULUĞU GERİ DÖNDÜ”
ABD merkezli dünyaca ünlü haber ve politika dergisi TIME, yarınki yemin merasimi akabinde vazifeye başlayacak Donald Trump’ı kapağına taşıdı.
TIME dergisi, yarınki yemin merasiminin akabinde vazifeye başlayacak Trump’ı ‘O döndü’ cümlesiyle kapağına taşıdı.
Dergide yayınlanan ‘Donald Trump bozgunculuğu döndü’ başlıklı yazıdaysa Trump’ın ‘öngörülemez bir güç’ olduğu ve ABD’yi on yıl evvel hayal bile edilemeyecek ölçüde değiştirdiği yazıldı.
KİMLER KATILACAK?
Trump, klasik yemin merasimi davetiyelerine birkaç yabancı lideri de dahil etti. Trump ayrıyeten geleneğin dışına çıkarak dünya önderlerine yemin merasimine katılmaları için davetiye yolladı.
Daha evvel güvenlik gerekçesiyle yemin merasimlerine katılmayan önderler yerine diplomatlar gönderiliyordu.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping : Trump, Aralık ayında Xi’yi merasime davet etti; sözcüleri, yaklaşan bir ticaret savaşının ortasında bile Çinli mevkidaşıyla etkileşime girmeye hazır olduğunun bir işareti olduğunu söylüyor. Xi katılmayacak , lakin Lider Yardımcısı Han Zheng katılacak.
Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, Trump’ın merasiminde yer alacağını açıkladı. Trump bir zamanlar aşırı sağcı lideri “Arjantin’i yeniden harika yapabilecek” bir adam olarak selamlamıştı ve Aralık ayında Milei’yi Florida’daki Mar-a-Lago ikametgahında ağırlamıştı.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele’nin katılıp katılmayacağı belirsizliğini koruyor. Ofisi, programı uygunsa katılmasının mümkün olduğunu söylüyor.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban : Popülist başkan Orban, Trump’ın yakın bir müttefiki ve seçilen liderin Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşını sonlandıracağına inandığını söyledi. Mahallî medyaya nazaran, bir devlet konuşması nedeniyle bunu başaramayacak.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve Trump, Trump’ın birinci başkanlığından bu yana bir “kardeşlik” paylaştılar. Aralık ayındaki seçim zaferinin akabinde Modi, Trump’ı arayıp tebrik eden birinci bireylerden biriydi. Başbakan katılmayacak olsa da , Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar onu temsil edecek.
Ekvador Devlet Başkanı Daniel Noboa, Trump’ın Aralık ayındaki zaferini Latin Amerika için de bir zafer olarak selamladı. Ofisi, misyona başlama merasimi için Washington’a seyahat etmek üzere yine seçim kampanyasına orta vereceğini doğruladı.
El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele’nin ofisi şimdi iştirakini doğrulamadı. Trump’ın oğlu Donald Trump Jr., Bukele ile arkadaş ve Temmuz 2024’te San Salvador’da onun vazifeye başlama merasimine katıldı.
Eski Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro : “Tropiklerin Trump’ı” lakaplı çok sağcı siyasetçi davet edildi lakin seyahat yasağı nedeniyle katılmayacak . Pasaportuna, kaybettiği 2022 genel seçimlerinin sonuçlarını bozmaya yönelik argüman edilen teşebbüsler de dahil olmak üzere çeşitli soruşturmalar sırasında ülkenin Yüksek Mahkemesi tarafından el konuldu.
Toplantıya, yakın vakitte AB Parlamentosu’nda sağcı Avrupa Muhafazakârları ve Reformcular Partisi’nin lideri olan eski Polonya Başbakanı Mateusz Morawieck de katılacak.
Türkiye’den ise Washington Büyükelçisinin katılması bekleniyor.
Tesla CEO’su Elon Musk, Amazon’un sahibi Jeff Bezos ve Meta’nın kurucusu Mark Zuckerberg de yemin merasimine katılacak.
Yaşayan tüm ABD liderlerinin yemin merasimine katılması bir gelenek. Misyonu devredecek olan Lider Joe Biden ve eşi Jill Biden Pazartesi günkü merasime katılacak. Biden dört yıl evvel Trump’ın kaybettiği seçimlerin akabinde yemin ettiğinde, Trump seçimi kazandığı inancını koruduğu için merasime katılmamıştı.
Eski liderler Barack Obama, George W. Bush ve Bill Clinton da Trump’ın yemin merasimine katılacak. Bush ve Clinton, eşleri Laura Bush ve eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile birlikte orada olacak. Barack ve Michelle Obama’nın ofisinden yapılan açıklamada, “Eski first lady Michelle Obama yaklaşan yemin merasimine katılmayacak” denildi.
Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve eşi Douglas Emhoff’un da Pazartesi günü merasimde olması bekleniyor. Harris geçen yılki başkanlık seçimlerinde Demokratlar’ın adayıydı.
KİMLER DAVETLİ DEĞİL
İngiltere Başbakanı Keir Starmer davet edilmedi, ofisi Perşembe günü bunu doğruladı. Lakin, Islahat UK partisinden çok sağcı siyasetçi Nigel Farage davet edildi ve hazır bulunacak.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve büyük ölçüde merkezci hükümetlere sahip olan Avrupa Birliği ve NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) üyelerinin büyük kısmı görmezden gelindi.
Almanya Devlet Başkanı Olaf Scholz da reddedildi. Fakat, eş başkan Tino Chrupalla tarafından temsil edilecek olan çok sağcı Almanya İçin Alternatif (AfD) partisinin lideri Alice Weidel’e bir davet gönderildi.
İspanya’nın sağcı Vox Partisi’nin lideri Santiago Abascal ve Portekiz’in popülist Chega Partisi’nin lideri Andre Ventura da orada olacak.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron davet edilmedi, lakin Macron ve Trump’ın dostça ilgileri var. Bunun yerine, Reconquest partisinden Fransız çok sağcı siyasetçi Eric Zemmour hazır bulunacak.
WASHİNGTON’A GELDİ
Donald Trump, destekçilerinin Kongre Binası’na düzenlediği atağın gölgesinde başşehirden ayrılmasından dört yıl sonra Cumhuriyetçi Parti’nin zaferle döndüğü ikinci yemin merasimi öncesinde ailesi, destekçileri ve siyasi müttefikleriyle kutlama yapmak üzere Cumartesi akşamı Washington’a geldi.
Trump, yıllardır sahip olduğu Boeing 757 uçağının askeri versiyonu olan, toz mavisi ve beyaz renklerle boyanmış bir C-32 ile meskeninin bulunduğu Florida Palm Beach’ten Washington’a geldi. Başkan’ın da içinde bulunduğu vakit Air Force One olarak anılan uçak, Trump’ın Pazartesi günü 47. lider olarak vazifeye başlamasına bir gönderme olarak, Özel Hava Misyonu 47 olarak isimlendiriliyor.
Trump iktidara dönüşünü, Washington’un yaklaşık 50 km dışında, Sterling, Virginia’daki Trump Ulusal Golf Kulübü’nde bir parti ve havai fişek gösterisiyle kutladı.
YEMİN MERASİMİ SAAT KAÇTA
ABD Yüksek Mahkemesi Başyargıcı John Roberts’ın yöneteceği yemin merasimi, Washington saati ile 12’de (TSİ 20.00) gerçekleştirilecek. Merasimin akabinde açılış konuşması yapması beklenen Trump, geçtiğimiz günlerde belirttiği üzere moral verici ve birleştirici bir lisan kullanacak. Bu, 2017’deki birinci konuşmasında parçalanmış bir ülkeyi anlattığı ‘Amerikan katliamı’ tarifinden farklı bir yaklaşım olarak görülüyor.
ABD’DEN BEKLENEN 4 ADIM
Türkiye, Trump’ın ikinci başkanlık devrinde ABD ile münasebetleri yeni bir düzeye taşımayı hedefliyor. Gündemde ABD’nin PKK/YPG’ye dayanağı, CAATSA yaptırımları, F-35 programı ve F-16 teslimatları var.
SURİYE’DE PKK/YPG TAKVİYESİ SONLANDIRILMALI
Türkiye’nin ABD ile münasebetlerindeki en sıcak başlıklardan biri, Washington’un Suriye’deki PKK/YPG’ye verdiği dayanak. Ankara, ABD’nin bu takviyesi büsbütün sonlandırmasını istiyor. Türkiye, Trump’ın Suriye’deki askeri müdahale aykırısı tavrını müdafaasını bekliyor ve bölgedeki istikrarın sağlanması için iş birliğini kaide görüyor.
CAATSA YAPTIRIMLARI KALDIRILMALI
CAATSA yaptırımları, Türkiye-ABD bağlarında yıllardır tahlil bekleyen kıymetli bir sorun olarak öne çıkıyor. ABD’nin S-400 savunma sistemi gerekçesiyle uyguladığı bu yaptırımlar, bağlantılarda kıymetli bir mani oluşturuyor. Ankara, Trump idaresinden bu yaptırımları büsbütün kaldırmasını talep ediyor ve iki ülke ortasındaki ticari ilgilerin bu adımla güçlenebileceğini vurguluyor.
F-35 PROGRAMINA DÖNÜŞ VE BORÇ ÖDEMESİ
ABD, Türkiye’yi F-35 savaş uçağı programından çıkarmış, fakat bu süreçte Türkiye’nin yaptığı 1,45 milyar dolarlık ödeme hala iade edilmemişti. Türkiye, Trump idaresinden F-35 programına tekrar dahil edilmesini ve ödemeler konusunda adım atılmasını bekliyor. Ankara, tıpkı vakitte yerli savaş uçağı KAAN’ın geliştirilmesinin akabinde ABD’nin bu programdaki tavrını gözden geçirmesini umuyor.
F-16 TESLİMATLARI TAMAMLANMALI
ABD Kongresi tarafından onaylanan F-16 satışları, Türkiye’nin savunma kapasitesini artırmak için kritik bir adım olarak görülüyor. Türkiye, 40 adet F-16 teslimatının süratli ve sıkıntısız bir halde tamamlanmasını bekliyor. Ayrıyeten, ABD’nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne yönelik silah ambargosunu kaldırması, iki ülke ortasındaki bağlarda yeni bir tansiyon konusu olarak dikkat çekiyor.
